بواسیر در کودکان، که به نام هموروئید در کودکان نیز شناخته می‌شود، می‌تواند ناراحتی و نگرانی زیادی برای والدین و خود کودک ایجاد کند. این بیماری، هرچند بیشتر در بزرگسالان شایع است، در برخی موارد کودکان را نیز درگیر می‌کند. عواملی مانند مشکلات گوارشی، یبوست مزمن، یا حتی نشستن طولانی‌مدت روی توالت می‌توانند به بروز بواسیر در کودکان منجر شوند.
این مشکل اگرچه ممکن است برای والدین ترسناک به نظر برسد، با تشخیص به‌موقع و درمان مناسب، قابل‌کنترل است و کودک می‌تواند به زندگی عادی و شاد خود بازگردد. در این مقاله از وب‌سایت دکتر واثقی، به بررسی علائم، علل، روش‌های تشخیص و درمان هموروئید در کودکان و راه‌های پیشگیری از آن می‌پردازیم.
جهت دریافت مشاوره فرم زیر را تکمیل نمایید
علائم بواسیر در کودکان چیست؟
تشخیص بواسیر در کودکان گاهی چالش‌برانگیز است؛ زیرا کودکان اغلب نمی‌توانند درد یا ناراحتی خود را به‌خوبی بیان کنند. با این حال، والدین با مشاهده برخی نشانه‌ها می‌توانند به وجود این مشکل مشکوک شوند و برای بررسی بیشتر به پزشک مراجعه کنند. علائم هموروئید شامل مواردی مانند قرمزی، تورم، یا خارش در ناحیه مقعد است که می‌تواند کودک را آزار دهد.
وجود خون در مدفوع یا پوشک کودک یکی از نشانه‌های هشداردهنده است. بر اساس آمار، حدود 4.4 درصد از کودکان در طول زندگی خود ممکن است علائم مرتبط با هموروئید را تجربه کنند، هرچند این آمار در سنین پایین‌تر کمتر است. در صورت مشاهده این علائم، پیگیری سریع ضروری است تا از تشدید مشکل جلوگیری شود.
دلایل بروز هموروئید در کودکان
بواسیر در کودکان معمولاً به دلیل فشار بیش از حد بر رگ‌های ناحیه مقعد ایجاد می‌شود. این فشار می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم. یبوست یکی از شایع‌ترین دلایل ابتلا به هموروئید در کودکان است. وقتی کودک برای دفع مدفوع سفت تلاش می‌کند، این فشار می‌تواند به رگ‌ها و بافت‌های اطراف مقعد آسیب بزند.
رژیم غذایی کم‌فیبر و کمبود مایعات نیز یبوست را تشدید کرده و خطر بروز بواسیر را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر، اسهال مزمن هم می‌تواند با تحریک مداوم ناحیه مقعد به ایجاد بواسیر در کودکان منجر شود. آموزش نادرست استفاده از توالت، مانند نشستن در وضعیت نامناسب، نیز از دیگر عواملی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
روش‌های تشخیص هموروئید در کودکان
برای تشخیص هموروئید در کودکان، پزشک ابتدا با بررسی سابقه پزشکی کودک و انجام معاینه فیزیکی شروع می‌کند. در اغلب موارد، این معاینه برای شناسایی بواسیر خارجی کافی است. اما اگر هموروئید داخلی باشد، ممکن است از ابزارهایی مانند پروکتوسکوپ یا آنوسکوپ برای مشاهده داخل رکتوم استفاده شود.
در شرایط پیچیده‌تر، به‌ویژه اگر خونریزی رکتال مشاهده شود، آزمایش‌هایی مانند سیگموئیدوسکوپی یا کولونوسکوپی توصیه می‌شود. این روش‌ها با استفاده از یک لوله مجهز به دوربین، امکان بررسی دقیق‌تر روده را فراهم می‌کنند. توجه به این نکته ضروری است که تشخیص زودهنگام می‌تواند از پیشرفت هموروئید در کودکان جلوگیری کند.
روش‌های درمان بواسیر در کودکان
درمان هموروئید در کودکان معمولاً با روش‌های کم‌تهاجمی آغاز می‌شود تا درد و ناراحتی کاهش یابد. گزینه‌های درمانی بسته به شدت مشکل متفاوت است. در مواردی که بواسیر داخلی باشد، تکنیک بستن نوار لاستیکی می‌تواند مؤثر باشد؛ در این روش، جریان خون به هموروئید قطع شده و به‌مرور کوچک می‌شود. روش‌های انعقادی با استفاده از گرما یا لیزر نیز برای کنترل خونریزی استفاده می‌شوند.
اسکلروتراپی، که شامل تزریق مواد شیمیایی برای کوچک کردن هموروئید است، از دیگر راه‌های رایج است. در موارد شدیدتر، مانند بواسیر خارجی دردناک، ترومبکتومی تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. اگر مشکل پیچیده‌تر باشد، جراحی‌هایی مانند هموروئیدکتومی یا هموروئیدوپکسی با منگنه، برای درمان هموروئید توصیه می شود. برای انتخاب بهترین روش، مشورت با پزشک ضروری است. در ادامه با ارائه یک جدول، به صورت خلاصه روش های درمان بواسیر در کودکان را مشاهده می کنید:
| روش درمانی | توضیحات | مناسب برای |
|---|---|---|
| بستن نوار لاستیکی | قطع جریان خون به هموروئید داخلی | هموروئید داخلی خفیف |
| اسکلروتراپی | تزریق مواد شیمیایی برای کوچک شدن | هموروئید داخلی متوسط |
| ترومبکتومی | جراحی کوچک تحت بی‌حسی موضعی | هموروئید خارجی دردناک |
| هموروئیدکتومی | برداشتن کامل هموروئید با جراحی | موارد شدید و مزمن |
پیشگیری از بواسیر در کودکان
جلوگیری از هموروئید در کودکان با رعایت چند نکته ساده امکان‌پذیر است. رژیم غذایی غنی از فیبر، مانند سبزیجات و میوه‌ها، به نرم شدن مدفوع و کاهش فشار هنگام دفع کمک می‌کند. نوشیدن آب کافی نیز از سفت شدن مدفوع جلوگیری می‌کند. والدین باید به کودکان آموزش دهند که بیش از حد روی توالت ننشینند؛ زیرا این کار فشار زیادی به رگ‌های مقعدی وارد می‌کند. همچنین، تأخیر در دفع مدفوع می‌تواند یبوست را تشدید کند. رعایت بهداشت ناحیه مقعد نیز بسیار مهم است. در این راستا، بهتر است از دستمال‌های نرم و بدون عطر استفاده شود تا از تحریک پوست جلوگیری گردد.
در اینجا چند توصیه کوتاه برای پیشگیری آورده شده است:
- مصرف روزانه حداقل 25 گرم فیبر برای کودکان بالای 4 سال.
- تشویق کودک به فعالیت بدنی برای گوارش بهتر.
- اجتناب از صابون‌های معطر برای شستشوی ناحیه مقعد.
آیا هموروئید در کودکان خطرناک است؟
بواسیر در کودکان معمولاً خطرناک نیست، اما نباید نادیده گرفته شود. این مشکل اگر به‌موقع تشخیص داده نشود، می‌تواند به عوارضی مانند عفونت یا خونریزی شدید منجر شود. با این حال، آمار نشان می‌دهد که کمتر از 1 درصد از موارد هموروئید در کودکان به جراحی نیاز پیدا می‌کند، به شرطی که درمان به‌موقع آغاز شود. اگر کودک شما علائم مشکوکی دارد، مراجعه به متخصصانی مانند دکتر حامد واثقی می‌تواند راهگشا باشد. ایشان با تجربه فراوان در درمان هموروئید، می‌توانند راه‌حل‌هایی مؤثر و ایمن برای بهبود سریع کودک شما ارائه دهند. در نهایت، آگاهی والدین و توجه به سلامت گوارشی کودک کلید اصلی پیشگیری و درمان است.
