اگر متوجه هر گونه توده یا تغییر در گردن خود شدید، بهتر است در اولین فرصت توسط پزشک معاینه شوید. در موارد بسیاری این توده ها خطرناک نبوده ولی در برخی مواقع توده های گردن می توانند نگران کننده باشند. این تومورهای گردن می توانند به دلیل تورم غدد لنفاوی ایجاد شوند که معمولا پاسخی به عفونت نواحی اطراف توده هستند. سایر علل احتمالی ایجاد آن می تواند مربوط به کیست، بزرگ شدن غدد بزاقی، گره های تیروئید یا در موارد نادر و جدی تر، نشانه ای از سرطان باشد. این مقاله به شما کمک می‌کند تا با توده‌های گردنی، متخصصان مربوطه و روش‌های تشخیص و درمان آنها آشنا شوید.

علت ابتلا به توده گردن

توده‌های گردنی، پیام‌آوران خاموشی هستند که از اعماق بدن خبر از تغییرات و تحولات می‌دهند. این توده‌ها می‌توانند ناشی از عوامل متعددی باشند که هر یک به یک دلیل و بر اساس عواملی ایجاد می شوند.

عفونت ها

سرما خوردگی، آنفولانزا و عفونت گوش یا گلو، باعث تورم غذذ لنفاوی گردن شما شده و توده ایجاد می کند. یک اتفاق طبیعی که نشان می دهد؛ سیستم ایمنی بدن تان در حال مبارزه با عامل عفونت زا است. این توده‌ها معمولا با بهبود عفونت، خودبه‌خود برطرف می‌شوند و در صورت وجود عفونت های جدی و تداوم ورم غده ها مراجعه به پزشک متخصص الزامی است.

التهاب ها

گاهی توده گردنی نشانه‌ای از التهاب مزمن در بدن است. مانند آتشی که زیر خاکستر پنهان شده! التهاب می‌تواند در اثر بیماری‌های خودایمنی یا اختلالات التهابی مانند تیروئیدیت هاشیموتو ایجاد شود. این توده‌ها معمولاً با درمان بیماری زمینه‌ای بهبود می‌یابند.

کیست ها

کیست‌ها مانند حفره‌های کوچکی هستند که در بافت‌های گردن تشکیل می‌شوند. این حفره‌ها می‌توانند حاوی مایعات، هوا یا مواد دیگر باشند. کیست‌های گردن معمولاً خوش‌خیم هستند و در صورت ایجاد ناراحتی یا تغییر اندازه، می‌توانند با جراحی برداشته شوند.

تومور ها یا رشد بی‌رویه سلول‌ها

تومورها نتیجه رشد بی‌رویه و غیرطبیعی سلول‌ها هستند. این توده‌ها می‌توانند خوش‌خیم یا بدخیم (سرطانی) باشند. تومورهای خوش‌خیم معمولاً رشد آهسته‌ای دارند و به بافت‌های اطراف تهاجم نمی‌کنند. تومورهای بدخیم می‌توانند به سرعت رشد کرده و به بافت‌های اطراف تهاجم کنند و حتی به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابند (متاستاز).

وجود ندول های تیروئید

توده هایی هستند که در غده تیروئید ایجاد می شوند. بیشتر انواع ندول تیروئید، غیر سرطانی (خوش خیم) هستند و ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکنند، اما برخی می توانند سرطانی و مشکل ساز باشند.

 تورم غدد بزاقی

شرایطی مانند عفونت یا انسداد غدد بزاقی می تواند باعث ایجاد توده در گردن شود. سیالادنیت (التهاب غده بزاقی) یا سنگ غدد بزاقی ممکن است منجر به این بیماری شود.

علاوه بر موارد فوق، توده گردنی می‌تواند ناشی از عوامل دیگری مانند آسیب به گردن، سنگ غدد بزاقی، یا ناهنجاری‌های مادرزادی باشد.

انواع توده در گردن

توده‌ های گردن می ‌توانند به دلایل مختلفی ایجاد شوند و در نتیجه انواع مختلفی از آن در گردن دیده می شود. در اینجا چند نوع رایج وجود توده های گردنی را ذکر کرده ایم.

• غدد لنفاوی بزرگ
• ندول های تیروئید
• مشکلات غدد بزاقی
• کیست ها
• شرایط التهابی
• تومورها

شناسایی دقیق نوع توده اغلب به معاینه پزشکی نیاز دارد و معمولا شامل آزمایش‌های تصویربرداری (مانند سونوگرافی، ام آر آی یا سی‌تی اسکن) یا بیوپسی برای تجزیه و تحلیل بافت و تعیین ماهیت آن است.

توده گردنی چه علائمی دارد؟

علائم توده گردن بسته به علل زمینه ای آن می تواند متفاوت باشد. برخی از علائم رایجی که ممکن است همراه با توده گردن ظهور کنند مانند توده قابل لمس، درد یا تغییر در صدا و… هستند که در ادامه به تشریح هر یک از این علائم می پردازیم.

1. توده قابل مشاهده یا قابل لمس: احساس یا دیدن برآمدگی یا تورم در ناحیه گردن که بسته به علت و اندازه توده، ممکن است کوچک یا قابل توجه باشد.
2. درد یا حساسیت: ناراحتی یا درد در ناحیه توده، به خصوص اگر توده روی اعصاب یا ساختارهای مجاور فشار بیاورد.
3. تغییرات در صدا: اگر این توده روی تارهای صوتی یا ساختارهای مجاور تأثیر بگذارد، ممکن است باعث تغییراتی در کیفیت صدا مانند گرفتگی صدا یا مشکل در صحبت فرد شود.
4. مشکل در بلع (دیسفاژی): توده های بزرگتر یا آنهایی که در نزدیکی گلو یا مری قرار دارند ممکن است منجر به مشکل در بلع یا ناراحتی در هنگام بلع غذا شوند.
5. دشواری تنفس: اگر توده به راه هوایی فشار وارد کند، می تواند باعث مشکلات تنفسی شود.
6. غدد لنفاوی بزرگ شده: وجود غدد لنفاوی متورم در گردن که نشان دهنده پاسخ بدن به عفونت یا سایر بیماری های زمینه ای است.
7. کاهش وزن غیر قابل توضیح: در برخی موارد، وجود توده های گردن ممکن است با کاهش وزن ناخواسته و بدون دلیل همراه باشد.
8. تغییرات در پوست یا ظاهر: پوست روی توده ممکن است قرمز یا ملتهب باشد.

توجه داشته باشید که این علائم می تواند نشان دهنده شرایط مختلف باشد، از مسائل خوش خیم مانند عفونت ها، کیست ها یا بزرگ شدن غدد لنفاوی به دلیل بیماری های رایج گرفته تا مسائل نگران کننده تر مانند تومورها یا سرطان ها. اگر متوجه توده ‌ای در گردن شدید، متوجه بزرگ شدن توده گردن شدید یا هر یک از این علائم فوق را تجربه کردید، به ‌ویژه اگر ادامه یابد یا بدتر شود، ضروری است که برای تشخیص دقیق و درمان مناسب با یک پزشک متخصص مشورت کنید. 

نحوه تشخیص توده گردن به چه روش هایی انجام می‌شود؟

پزشکان با بهره‌گیری از روش‌های تشخیصی متنوع و پیشرفته، به دنبال شناسایی ماهیت و منشأ این توده‌ های گردن هستند. در این بخش، به بررسی روش‌های تشخیصی رایج و تخصصی توده‌های گردنی می‌پردازیم.

معاینه بالینی

اولین گام در تشخیص توده گردنی، معاینه دقیق توسط پزشک است. پزشک با لمس توده، بررسی اندازه، قوام، تحرک و حساسیت آن، اطلاعات اولیه‌ای را درباره ماهیت توده به دست می‌آورد. همچنین، سوالاتی درباره سابقه پزشکی، علائم همراه و مدت زمان وجود توده مطرح می‌شود.

آزمایش خون

آزمایش خون می‌تواند به تشخیص عفونت، التهاب یا اختلالات هورمونی که ممکن است باعث ایجاد توده گردنی شوند، کمک کند. برخی از آزمایش‌های خون رایج در این زمینه عبارتند از: شمارش کامل خون (CBC)، آزمایش تیروئید، آزمایش‌های عملکرد کبد و کلیه.

روش های تصویربرداری

روش‌های تصویربرداری به پزشک امکان مشاهده دقیق‌تر توده و بافت‌های اطراف آن را می‌دهند. برخی از روش‌های تصویربرداری رایج در تشخیص توده گردنی عبارتند از:

1. سونوگرافی؛ روشی غیرتهاجمی و بدون درد که با استفاده از امواج صوتی تصویری از توده ایجاد می‌کند.
2. سی‌تی اسکن؛ روشی که با استفاده از اشعه ایکس و کامپیوتر، تصاویر مقطعی دقیقی از گردن و توده ایجاد می‌کند.
3. ام‌آرآی؛ روشی که با استفاده از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی، تصاویر بسیار دقیقی از بافت‌های گردن و توده ایجاد می‌کند.

بیوپسی با سوزن ظریف (FNA)

در این روش، پزشک با استفاده از یک سوزن نازک، نمونه کوچکی از سلول‌های توده را برای بررسی میکروسکوپی برمی‌دارد. این روش می‌تواند به تشخیص ماهیت خوش‌خیم یا بدخیم توده کمک کند.

بیوپسی باز

در مواردی که بیوپسی با سوزن ظریف کافی نباشد، پزشک ممکن است با انجام یک جراحی کوچک، نمونه بزرگتری از بافت توده را برای بررسی آزمایشگاهی بردارد. علاوه بر موارد گفته شده، در برخی موارد، ممکن است پزشک برای تشخیص دقیق‌تر توده گردنی، از روش‌های دیگری مانند پت اسکن، لارنگوسکوپی یا برونکوسکوپی استفاده کند. انتخاب روش تشخیصی مناسب به عوامل مختلفی مانند اندازه، محل و نوع توده، سابقه پزشکی بیمار و نظر پزشک بستگی دارد.

درمان توده گردن به چه صورت انجام می شود؟

درمان توده گردنی به عوامل متعددی از جمله علت، اندازه، محل، نوع توده (خوش‌خیم یا بدخیم) و وضعیت سلامتی بیمار بستگی دارد. در این قسمت، به بررسی روش‌های درمانی رایج و تخصصی توده‌های گردنی می‌پردازیم. ^saudigerman

درمان دارویی

در مواردی که توده گردنی ناشی از عفونت باشد، درمان دارویی شامل آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای ضدویروسی می‌تواند موثر باشد. همچنین، در برخی از بیماری‌های التهابی، داروهای ضدالتهاب یا کورتیکواستروئیدها ممکن است تجویز شوند.

روش های جراحی

جراحی یکی از روش‌های اصلی درمان توده‌های گردنی است. نوع جراحی به اندازه، محل و نوع توده بستگی دارد. برخی از روش‌های جراحی رایج عبارتند از:

• برداشتن کامل توده: در این روش، جراح کل توده را به همراه حاشیه‌ای از بافت سالم اطراف آن برمی‌دارد. این روش معمولاً برای توده‌های خوش‌خیم و برخی از توده‌های بدخیم کوچک استفاده می‌شود.
• برداشتن جزئی توده: در مواردی که برداشتن کامل توده ممکن نباشد، جراح ممکن است بخشی از توده را بردارد. این روش معمولاً برای توده‌های بزرگ یا توده‌هایی که به بافت‌های حیاتی اطراف چسبیده‌اند، استفاده می‌شود.
• جراحی غدد لنفاوی گردن: در برخی از سرطان‌های سر و گردن، جراح ممکن است غدد لنفاوی گردن را نیز بردارد. این روش برای جلوگیری از گسترش سرطان به سایر قسمت‌های بدن انجام می‌شود.

پرتودرمانی و شیمی‌درمانی

پرتودرمانی روشی است که در آن از اشعه ایکس با انرژی بالا برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. این روش می‌تواند به تنهایی یا همراه با جراحی و شیمی‌درمانی برای درمان سرطان‌های سر و گردن استفاده شود. شیمی‌درمانی روشی است که در آن از داروهای ضدسرطان برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. این روش می‌تواند به تنهایی یا همراه با جراحی و پرتودرمانی برای درمان سرطان‌های سر و گردن استفاده شود.

برای درمان توده گردن به چه دکتری مراجعه کنیم؟

تشخیص و درمان توده گردن نیازمند تخصص و تجربه است. انتخاب پزشک مناسب می‌تواند در روند تشخیص و درمان شما تأثیر بسزایی داشته باشد. در ادامه، متخصصانی که در حوزه توده گردن فعالیت می‌کنند و می‌توانند به شما کمک کنند را معرفی می‌کنیم.

1. متخصص گوش و حلق و بینی (ENT): متخصص گوش و حلق و بینی اولین خط درمان برای توده‌های گردنی است. این متخصصان در تشخیص و درمان بیماری‌های گوش، حلق، بینی و گردن تخصص دارند و می‌توانند با معاینه و انجام آزمایش‌های لازم، علت توده گردن را تشخیص دهند. در بسیاری از موارد، توده‌های گردنی ناشی از عفونت یا التهاب هستند و متخصص گوش و حلق و بینی می‌تواند درمان مناسب را تجویز کند.
2. جراح سر و گردن: اگر توده گردنی نیاز به جراحی داشته باشد، جراح سر و گردن متخصص مناسب برای انجام این جراحی است. این جراحان در برداشتن توده‌های خوش‌خیم و بدخیم گردن، جراحی غدد لنفاوی و بازسازی ناحیه گردن پس از جراحی تخصص دارند.
3. متخصص غدد درون‌ریز و متابولیسم: در صورتی که توده گردنی مربوط به غده تیروئید باشد، مراجعه به متخصص غدد درون‌ریز و متابولیسم ضروری است. این متخصصان در تشخیص و درمان بیماری‌های غدد درون‌ریز مانند پرکاری و کم‌کاری تیروئید، گواتر و سرطان تیروئید تخصص دارند.
4. انکولوژیست: اگر توده گردنی سرطانی باشد، انکولوژیست (متخصص سرطان) مسئولیت درمان را بر عهده می‌گیرد. انکولوژیست‌ها در درمان سرطان با استفاده از روش‌های مختلف مانند شیمی‌درمانی، پرتودرمانی و درمان‌های هدفمند تخصص دارند.

در پایان، در صورت مشاهده هرگونه توده در ناحیه گردن، بهتر است در اسرع وقت به متخصص سر و گردن مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام توده‌های گردنی می‌تواند شانس درمان موفقیت‌آمیز را افزایش دهد. به خصوص اگر توده گردنی با علائم دیگری مانند درد، مشکل در بلع، تغییر صدا یا کاهش وزن همراه باشد، مراجعه به پزشک ضروری است.