فتق برشی چیست؟ + درمان و تشخیص

زمانی که محل برش جراحی قبلی در دیواره شکم ترمیم نشده باشد، ممکن است بافت‌های داخلی از یک ناحیه ضعیف در عضله یا فاشیا بیرون بزنند که باعث ایجاد فتق برشی می شوند. این عارضه اغلب ناشی از بهبود ناقص یک زخم جراحی است که می تواند تحت تأثیر عواملی مانند عفونت، چاقی، تکنیک جراحی ضعیف یا فشار بیش از حد در طول دوره بهبودی باشد. درمان فتق انسزیونال بسته به اندازه فتق، علائم و سلامت کلی بیمار با تمرکز بر به حداقل رساندن عود و عوارض می تواند متفاوت باشد.

به طور کلی فتق برشی چیست

فتق های برشی یا انسزیونال هرنی زمانی رخ می دهد که اندام های داخلی، معمولا روده ها، از طریق یک نقطه ضعیف در عضله شکم یا فاشیا بیرون می زنند . ناحیه ضعیف شده اغلب نتیجه برشی است که در حین جراحی ایجاد شده و به طور کامل بهبود نیافته و منجر به تشکیل فتق می شود. عوامل خطر فتق برشی عبارتند از چاقی، سن، جراحی های متعدد در همان ناحیه، شیمی درمانی و فعالیت هایی که باعث افزایش فشار شکم پس از جراحی می شود. ^منبع

بسته به اندازه فتق و سلامت کلی بیمار، گزینه های درمانی از اصلاح سبک زندگی و لباس های حمایتی گرفته تا ترمیم جراحی متفاوت است. اقدامات پیشگیرانه شامل مراقبت مناسب از زخم پس از جراحی، حفظ وزن مناسب و اجتناب از انجام فعالیت های شدید در دوران نقاهت برای کاهش خطر ایجاد فتق برشی است.

انواع فتق انسزیونال کدامند

فتق های برشی یا انسزیونال که در محل برش جراحی قبلی در دیواره شکم ایجاد می شوند، می توانند بر اساس عوامل مختلفی مانند اندازه، محل و پیچیدگی به چندین نوع طبقه بندی شوند. ^mskcc

1. فتق های برشی بر اساس اندازه (کوچک، متوسط و بزرگ): این طبقه بندی بر اساس اندازه فتق است. اندازه گیری های دقیقی که هر دسته را تعریف می کند می تواند متفاوت باشد، اما به طور کلی فتق های کوچک کمتر از 2 سانتی متر، متوسط 2-4 سانتی متر و بزرگ بیش از 4 سانتی متر قطر دارند.
2. فتق برشی مکرر: این نوع فتق زمانی رخ می دهد که فتق در محل ترمیم فتق قبلی ایجاد شود. درمان فتق های مکرر به دلیل بافت اسکار و بافت های ضعیف ناشی از جراحی های قبلی می تواند چالش برانگیز تر باشد.
3. فتق برش پیچیده: این فتق ها ممکن است بزرگ، عود کننده، عفونی یا همراه با سایر عوارض مانند انسداد روده یا فیستول باشد یا منجر به نوعی فتق محبوس (حبس شده) شوند. این نوع فتق ها اغلب به تکنیک های جراحی پیچیده تری برای ترمیم نیاز دارند.
4. فتق شکمی برشی: از نظر فنی، همه نوع فتق شکم از نوع برشی یا فتق برشی شکم، در قسمت جلویی شکم رخ می دهند؛ اما این اصطلاح گاهی به طور خاص برای آنهایی که در امتداد مرکز عمودی شکم ایجاد می شوند، استفاده می شود.

فتق انسزیونال چه علائمی دارد

علائم Incisional hernia بسته به اندازه فتق و وسعت بیرون زدگی می تواند متفاوت باشد. اما همه آن ها دارای علائمی مشترکی هستند که در ادامه به توضیح آن ها می پردازیم. ^healthdirect

• برآمدگی قابل مشاهده: یکی از بارزترین علائم، برآمدگی یا تورم در محل برش جراحی قبلی است.
• درد یا ناراحتی: درد، ناراحتی یا احساس سنگینی یا فشار در محل فتق شایع است، به ویژه در حین فعالیت هایی که باعث افزایش فشار شکم مانند بلند کردن، خم شدن، سرفه یا زور زدن می شود.
• حساسیت: ناحیه اطراف فتق ممکن است در لمس حساس باشد.
• درد و گرفتگی شکم: درد و گرفتگی به خصوص اگر فتق بزرگ باشد یا محتویات شکم به دام افتاده باشد، احساس می شود.
• علائم گوارشی: اگر بخشی از روده در فتق گرفتار شود، علائمی مانند حالت تهوع، استفراغ یا انسداد روده ممکن است رخ دهد.

عوامل موثر ایجاد فتق های برشی

به طور کلی فتق از جمله فتق برشی یا هرنی انسزیونال، می تواند تحت تاثیر هر شرایط یا فعالیتی باشد که باعث افزایش فشار در شکم یا ایجاد فشار شود.

• فشار فیزیکی و بلند کردن اجسام سنگین: فعالیت ‌هایی که شامل بلند کردن اجسام سنگین یا فشار های فیزیکی شدید می‌شوند می توانند باعث ایجاد فتق برشی شوند.
• برش های جراحی قبلی: برش های جراحی، به ویژه در شکم می تواند یکپارچگی دیواره شکم را تضعیف کند.
• سرفه یا زور زدن مزمن: سرفه یا زور زدن مداوم در حین اجابت مزاج یا ادرار کردن می تواند فشار مکرر بر دیواره شکم وارد کند و خطر فتق را افزایش دهد.
• بارداری چند قلو یا زایمان نوزادان با وزن های غیر طبیعی : انبساط شکم در دوران بارداری می تواند نیروهای زیادی بر روی دیواره شکم وارد کند، به خصوص اگر کشش سریع یا بیش از حد وجود داشته باشد.
• تروما یا آسیب به ناحیه شکم
• زایمان زودرس و تولد نوزادان نارس
• تبار آفریقایی آمریکایی
• سابقه خانوادگی
• چاقی و اضافه وزن
• شیمی درمانی یا مصرف کورتون

روش های پیشگیری از فتق های برشی

همانطور که اشاره شده فتق برشی در نتیجه آسیب و ضعف عضلات و بافت های داخلی در نواحی جراحی شده ایجاد می شوند. توجه به روش های پیشگیری از این فتق ها می توان از بروز این عارضه جلوگیری کند. در ادامه روش های پیشگیری موثر را با هم مرور می کنیم. ^{brighamandwomens}

1. حفظ وزن سالم: چاقی می تواند فشار شکم و فشار بر دیواره شکم را افزایش دهد. بنابراین حفظ وزن سالم از طریق رژیم غذایی و ورزش مفید است.
2. اجتناب از زور زدن یا به حداقل رساندن آن: فعالیت هایی که شامل زور زدن یا فشار اوردن هستند، مانند بلند کردن اجسام سنگین یا ورزش های شدید، باید با دقت انجام شوند. اگر شغلی دارید که شامل بلند کردن اجسام سنگین است، استفاده از شکم بند های کمکی می تواند در پیشگیری از این عارضه موثر باشد.
3. مراقبت پس از جراحی: پس از جراحی شکم، مهم است که توصیه های پزشک خود را در مورد محدودیت های فعالیت دنبال کنید تا امکان بهبود مناسب محل جراحی و کاهش خطر فتق برشی وجود داشته باشد.
4. تقویت عضلات مرکزی: ورزش منظم که عضلات مرکزی را تقویت می کند می تواند به حمایت از دیواره شکم کمک کرده و از بروز این بیماری جلوگیری کند.
5. حرکات سالم روده: پیشگیری از یبوست با حفظ رژیم غذایی سرشار از فیبر، هیدراته ماندن و استفاده از ملین‌ها با راهنمایی پزشک می‌تواند نیاز به زور زدن در طول اجابت مزاج را کاهش دهد.
6. ترک سیگار: سیگار با اختلال در ترمیم بافتی و همچنین ایجاد سرفه های مکرر نقش بسزایی در ایجاد هرنی انسزیونال دارد.

راه های تشخیص فتق های برشی

تشخیص فتق ناف یا فتق شکافی معمولا شامل معاینه فیزیکی و در برخی موارد آزمایش‌ های تصویربرداری در صورت نیاز است. راه های تشخیص در کودکان و بزرگسالان ممکن است با هم متفاوت باشند. در ادامه به بررسی مهم ترین روش های تشخیص می پردازیم.

معاینات جسمی و فیزیکی

برای نوزادان، پزشک معمولا ناحیه ناف را بررسی می‌کند، به ‌ویژه زمانی که نوزاد گریه می ‌کند یا زور می ‌زند، زیرا فتق در این مواقع بیشتر قابل توجه است. در بزرگسالان، پزشک هنگام معاینه به دنبال برآمدگی در نزدیکی ناف، به ویژه در هنگام ایستادن، سرفه یا زور زدن خواهد بود. پزشک همچنین ممکن است ناحیه مورد نظر را حس کند تا بررسی کند که آیا می توان فتق را به آرامی به داخل حفره شکمی برگرداند یا خیر.

تست های تصویربرداری

اگر تشخیص انسزیونال از طریق معاینه فیزیکی مشخص نباشد یا اگر نگرانی در مورد عوارض وجود دارد، ممکن است بررسی های تصویربرداری مانند سونوگرافی (بیشتر برای کودکان)، ام آر آی (MRI) یا سی تی اسکن توصیه شود. در سی تی اسکن یا آم آی آر می توانند تصاویر دقیقی از ناحیه شکم ارائه دهند و به تایید تشخیص و بررسی عوارضی مانند حبس یا خفه شدن کمک کنند.

ارزیابی علائم و بررسی سوابق جراحی قبل

ارزیابی علائم مرتبط با فتق، مانند درد، حساسیت، یا علائم عوارضی مانند خفگی (مانند درد شدید، قرمزی، استفراغ) می باشد. در کنار این، پزشک سوابق پزشکی، بیماری ها و جراحی های سابق بیمار را نیز به دقت مورد بررسی قرار می دهد.

فتق انسزیونال چگونه درمان می شود؟

درمان فتق به نوع فتق، اندازه آن، علائمی که ایجاد می کند و سلامت کلی بیمار بستگی دارد. دو رویکرد اصلی برای درمان فتق وجود دارد که در زیر هر را تشریح کرده ایم.

مراقبت و کنترل فتق

برای فتق های کوچک و بدون علامت مانند فتق در کودکان یا فتق مغبنی در مردان، ممکن است نیازی به جراحی فوری نباشد. در عوض، پزشک ممکن است یک دوره مراقبت را برای نظارت بر فتق برای هرگونه تغییر یا عارضه توصیه کند. در طول این مدت، تغییرات سبک زندگی مانند کاهش وزن، اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین و مدیریت سرفه یا یبوست مزمن می تواند به کاهش علائم و جلوگیری از بدتر شدن فتق کمک کند.

ترمیم جراحی

قطعی ترین درمان برای فتق، جراحی فتق است که به دو نوع اصلی جراحی باز و لاپاراسکوپی تقسیم می شود.

1. جراحی باز: شامل ایجاد یک برش بزرگ بر روی محل فتق، فشار دادن بافت بیرون زده به جای خود و سپس ترمیم ناحیه ضعیف شده دیواره عضلانی، اغلب با استفاده از مش مصنوعی برای تقویت ناحیه است.
2. جراحی لاپاراسکوپی: یک روش کم تهاجمی که از چندین برش کوچک استفاده می کند که از طریق آن یک لاپاروسکوپ و ابزار جراحی وارد می شود. سپس جراح فتق را از داخل شکم ترمیم می کند و در برخی مواقع از مش استفاده می کند. این روش معمولاً در مقایسه با جراحی باز منجر به زمان بهبودی سریع‌تر و درد کمتر پس از عمل می‌شود.

نکات مهم درباره دوره نقاهت و مراقبت های بعد از عمل فتق برشی

دوره نقاهت پس از عمل فتق ناف بسته به فرد و نوع جراحی انجام شده (باز یا لاپاراسکوپی) می تواند متفاوت باشد. به طور کلی، بیماران می توانند مدت زمان بهبودی از چند روز تا چند هفته را انتظار داشته باشند. برای جراحی‌های لاپاراسکوپی، بهبودی اغلب سریع ‌تر انجام می‌شود و بسیاری از بیماران در طی یک یا دو هفته به فعالیت‌های عادی خود باز می‌گردند. جراحی باز ممکن است به زمان بهبودی طولانی تری نیاز داشته باشد. احتمالاً تا چهار تا شش هفته، به خصوص اگر فتق بزرگ باشد یا اگر از مش برای تقویت دیواره شکم استفاده شده باشد.

در طول بهبودی، پیروی از دستورالعمل ‌های جراح در مورد محدودیت‌ های فعالیت، مراقبت از زخم و مدیریت درد بسیار مهم است. معمولاً به بیماران توصیه می شود برای جلوگیری از عود فتق از انجام فعالیت های سنگین و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنند. درد و ناراحتی شایع است اما معمولاً با دارو قابل کنترل است. ویزیت های پیگیری منظم برای اطمینان از بهبودی مناسب و رفع هر گونه نگرانی در طول مرحله بهبودی بسیار مهم است.

سخن پایانی از فتق انسزیونال

فتق های برشی که در محل جراحی های قبلی شکم رخ می دهد، اهمیت بهبود و مراقبت بعد از عمل را برجسته می کند. این فتق ‌ها زمانی ایجاد می ‌شوند که بافت‌ ها از میان اسکار های جراحی و بافت های ضعیف بیرون بزنند. که اغلب به ترکیبی از اقدامات پیشگیرانه و گزینه‌های درمانی نیاز دارد. در صورت مشاهده هر گونه درد، ناراحتی یا برآمدگی در نواحی شکم بهتر است در اولین فرصت یک ویزیت با دکتر متخصص فتق داشته باشید. شما می توانید برای دریافت اطلاعات بیشتر حول محور (فتق چیست؟) با ما همراه باشید.

سوالات متداول در مورد فتق برشی

• آیا بارداری می تواند منجر به فتق برشی شود؟

بله، بارداری به دلیل کشش و نیرو های برشی سریع دیواره شکم می تواند خطر را افزایش دهد.

• آیا فتق برشی با فتق معمولی متفاوت است؟

آنها یک دسته مجزا نیستند. اما به فتق های برشی به نوعی اشاره دارند که در اثر فشار بر قسمت های ضعیف شکم یا عضلات که قبلا تحت جراحی بوده اند، به وجود می آید.

• آیا ورزش می تواند باعث فتق برشی شود؟

بله، برخی تمرینات بسیار شدید و غیر اصولی، به ویژه ورزش هایی که شامل بلند کردن اجسام سنگین یا حرکات چرخشی سریع هستند. می توانند به بروز فتق های برشی کمک کند.

• آیا بهبودی پس از جراحی فتق برشی با سایر انواع فتق ها متفاوت است؟

بهبودی عموما مشابه سایر جراحی‌های فتق است که شامل استراحت، بازگشت تدریجی به فعالیت‌ها و پیروی از دستورالعمل ‌های مراقبت ویژه پس از عمل است.