بواسیر یا هموروئید، یکی از شایع‌ترین مشکلات سلامتی است که بسیاری از مردان در طول زندگی خود ممکن است با آن مواجه شوند، اما کمتر کسی به آن توجه جدی می‌کند. این عارضه که به‌دلیل تورم و التهاب رگ‌های ناحیه مقعد ایجاد میشود، می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند سبک زندگی ناسالم، رژیم غذایی نامناسب یا حتی فشارهای فیزیکی مکرر باشد. در حالی که بسیاری از مردان به‌دلیل شرم یا بی‌اطلاعی، از مراجعه به پزشک خودداری می‌کنند، شناخت علائم اولیه و تشخیص هموروئید، می‌تواند گام مهمی برای پیشگیری و درمان باشد. در این مقاله از وبسایت دکتر واثقی، به‌طور علمی و دقیق بررسی می‌کنیم که چرا بواسیر در مردان اتفاق می‌افتد و چه نشانه‌هایی می‌تواند زنگ خطری برای شروع هموروئید در مردان باشد. با ما همراه باشید.
ابتلا به بواسیر می‌تواند برای هر دو جنس زن و مرد اتفاق بیفتد، اما دلایل بروز این بیماری ممکن است در هر یک از آن‌ها متفاوت باشد. عواملی مانند سبک زندگی، رژیم غذایی، شرایط ژنتیکی و تغییرات هورمونی میتوانند در بروز بواسیر تأثیرگذار باشند. برای مثال، زنان در دوران بارداری به دلیل فشار اضافی بر ناحیه شکم و تغییرات هورمونی بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند، در حالی که مردان ممکن است به دلیل مشاغل پرتنش، کم‌تحرکی یا مشکلات گوارشی دچار بواسیر شوند. در ادامه علت و روش های درمان و پیشگیری بواسیر در مردان را بررسی می کنیم.
علائم بواسیر در آقایان
علائم بواسیر در مردان، می‌تواند بسته به نوع داخلی یا خارجی آن متفاوت باشد که در ادامه به آن‌ها پرداخته‌ایم:
علائم بواسیر داخلی
بواسیر داخلی، معمولاً در مراحل اولیه بدون درد است و فرد ممکن است تنها با مشاهده خونریزی قرمز روشن در هنگام دفع مدفوع متوجه آن شود. در موارد پیشرفته‌تر، افتادگی یا بیرون‌زدگی رگ‌ها از دهانه مقعد رخ می‌دهد که این وضعیت می‌تواند با احساس ناراحتی یا فشار همراه باشد. این نوع بواسیر در مردان به‌دلیل موقعیت آن در داخل کانال مقعد، کمتر باعث خارش یا تحریک خارجی میشود، اما در صورت افتادگی و عدم درمان، احتمال درد و التهاب افزایش می‌یابد.
علائم بواسیر خارجی
بواسیر خارجی در ناحیه بیرونی مقعد ظاهر میشود و معمولاً با علائم واضح‌تری همراه است. خارش شدید، درد هنگام نشستن یا دفع مدفوع و وجود توده‌های سفت و حساس در اطراف مقعد، از جمله نشانه‌های اصلی آن است. در مواردی که بواسیر خارجی دچار ترومبوز شود، درد بسیار شدیدتر شده و تغییر رنگ ناحیه مقعد نیز ممکن است مشاهده شود. این نوع بواسیر در آقایان معمولاً به‌دلیل تماس مستقیم با محیط خارجی، تحریک‌پذیری و التهاب بیشتری ایجاد می‌کند.
دلیل ابتلا به بواسیر در مردان
دلایل ابتلا به هموروئید در مردان، به عوامل مختلفی بستگی دارد که اغلب با سبک زندگی و شرایط جسمی مرتبط هستند. این دلایل عبارتند از:
- یبوست مزمن؛ فشار آوردن به هنگام دفع مدفوع که ناشی از یبوست است، یکی از مهمترین عوامل ایجاد بواسیر در مردان محسوب میشود. این زور زدن باعث افزایش فشار روی رگ‌های ناحیه مقعد می‌گردد.
- نشستن طولانی مدت روی توالت؛ عادت به نشستن بیش از حد روی توالت، به‌ویژه هنگام مطالعه یا استفاده از تلفن همراه، می‌تواند فشار مضاعفی بر رگ‌های رکتوم وارد کند و زمینه‌ساز هموروئید شود.
- بلند کردن اجسام سنگین؛ فعالیت‌های سنگین مانند جابه‌جایی اشیای بزرگ یا کارهایی که به افزایش فشار در رگ‌های مقعد منجر می‌شوند، از دیگر دلایل رایج ابتلا به بواسیر در آقایان هستند.
- رژیم غذایی کم‌فیبر؛ تغذیه‌ای که فیبر کافی ندارد، موجب سفت شدن مدفوع و دشواری در دفع میشود. این شرایط باعث تحریک و آسیب به رگ‌های مقعدی می‌گردد.
- چاقی و سبک زندگی کم‌تحرک؛ اضافه وزن و عدم فعالیت جسمی، فشار مداومی روی رگ‌های ناحیه مقعد ایجاد می‌کند و احتمال ابتلا به بواسیر در مردان را افزایش می‌دهد.
- اسهال مزمن؛ اسهال‌های طولانی مدت به‌دلیل تحریک و فشار مداوم در ناحیه مقعد، می‌تواند یکی از عوامل شکل‌گیری هموروئید در مردان باشد.
- افزایش سن؛ با افزایش سن، بافت‌های پشتیبان رگ‌های رکتوم ضعیف‌تر می‌شوند و احتمال گشاد شدن این رگ‌ها بیشتر میشود.
- سابقه خانوادگی؛ ژنتیک نیز نقش مهمی در ابتلا به بواسیر ایفا می‌کند. افرادی که در خانواده خود سابقه بواسیر دارند، بیشتر در معرض این بیماری هستند.
- بیماری های تنفسی و سرفه های مکرر هم میتوانند از طریق افزایش فشار داخل شکمی موجب تشدید بیماری هموروئیدها شوند.
روش های درمان هموروئید در مردان
روش‌های درمان هموروئید در مردان، بسته به شدت بیماری و علائم آن متفاوت است. این روش‌ها به دو دسته درمان‌های خانگی و درمان‌های پزشکی تقسیم می‌شوند که در ادامه به توضیح هر کدام پرداخته میشود:
درمان‌های خانگی
- تغییر در رژیم غذایی: با افزایش مصرف مواد غذایی حاوی فیبر مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل، می‌توان مدفوع را نرم‌تر کرد و فشار وارد بر رگ‌های ناحیه مقعد را کاهش داد. همچنین، نوشیدن آب کافی برای جلوگیری از یبوست ضروری است.
- حمام گرم یا نشیمن: خیساندن ناحیه مقعد در آب گرم برای مدت 15 تا 20 دقیقه چند بار در روز، می‌تواند به تسکین درد، خارش و التهاب کمک کند.
- استفاده از درمان‌های موضعی: کرم‌ها و پمادهای مخصوص یا محصولات حاوی فندق جادوگر که بدون نسخه در دسترس هستند، به کاهش التهاب، خارش و تورم بواسیر کمک می‌کنند.
- مسکن‌های عمومی: مصرف داروهای مسکن مانند ایبوپروفن یا استامینوفن می‌تواند به کاهش درد و ناراحتی ناشی از بواسیر در مردان کمک کند.
درمان‌های پزشکی
- بستن باند لاستیکی: این روش برای بواسیرهای داخلی کاربرد دارد. در این روش، با بستن یک باند لاستیکی در پایه بواسیر، جریان خون قطع شده و بواسیر کوچک میشود و به تدریج از بین می‌رود.
- اسکلروتراپی و انعقاد: اسکلروتراپی شامل تزریق مواد مخصوصی به بواسیر است که باعث کوچک شدن آن میشود. در روش انعقاد نیز، از گرما یا نور مادون قرمز برای کاهش اندازه بواسیر در آقایان استفاده میشود.
- جراحی: در موارد شدید یا بواسیرهایی که با روش‌های دیگر درمان نمی‌شوند، ممکن است جراحی ضرورت پیدا کند. هموروئیدکتومی (برداشتن بواسیر) یا استفاده از روش منگنه، برای کاهش بافت اضافی از جمله گزینه‌های جراحی هستند.
پیشگیری از ابتلا به بواسیر برای مردان
پیشگیری از ابتلا به بواسیر در مردان، مستلزم رعایت اصولی در سبک زندگی است که می‌تواند به کاهش خطر این بیماری کمک کند. در ادامه، مهمترین راهکارها برای پیشگیری از بواسیر آورده شده است:
- با گنجاندن میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات در رژیم غذایی، مدفوع نرم‌تر شده و احتمال زور زدن هنگام دفع کاهش می‌یابد.
- هیدراته ماندن بدن از اهمیت بالایی برخوردار است. مصرف روزانه 6 تا 8 لیوان آب، مکملی مناسب برای رژیم پرفیبر بوده و به حفظ نرمی مدفوع کمک می‌کند.
- برای جلوگیری از آسیب به رگ‌های ناحیه مقعد، هنگام اجابت مزاج عجله نکنید و از زور زدن یا حبس نفس خودداری کنید. این رفتار می‌تواند فشار مضاعفی به رگ‌های ناحیه وارد کند.
- عادت به نشستن طولانی‌مدت روی توالت می‌تواند فشار مضاعفی به رگ‌های مقعدی وارد کند. بهتر است زمان استفاده از توالت را محدود کرده و از مطالعه یا استفاده از تلفن همراه در این حالت پرهیز کنید.
- ورزش‌های سبک مانند پیاده‌روی، دویدن آرام یا یوگا میتوانند گردش خون را بهبود بخشیده و از یبوست جلوگیری کنند. فعالیت بدنی منظم تأثیر مثبتی بر کاهش احتمال ابتلا به بواسیر دارد.
- اضافه وزن یکی از عواملی است که فشار زیادی بر رگ‌های مقعدی وارد می‌کند. با حفظ وزن سالم و پیشگیری از چاقی، می‌توان این فشار را کاهش داد و خطر بواسیر را کم کرد.
نشانه‌های بواسیر در مردان و راه‌های تشخیص آن
بواسیر یکی از مشکلات شایع در مردان است که می‌تواند به‌دلیل عادت‌های نادرست زندگی، فشار اضافی بر رگ‌های مقعد و عوامل مختلف دیگری مانند یبوست مزمن، چاقی و سبک زندگی کم‌تحرک ایجاد شود. علائم این بیماری ممکن است شامل درد، خونریزی و تورم در ناحیه مقعد باشد که در صورت عدم توجه به درمان، می‌تواند به مشکلات جدی‌تری تبدیل شود.
برای پیشگیری و درمان هموروئید در مردان، رعایت تغییرات رژیم غذایی، ورزش منظم و توجه به سبک زندگی سالم اهمیت زیادی دارد. در صورت بروز علائم، مشاوره با یک متخصص می‌تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کرده و به درمان سریع‌تر کمک کند. دکتر حامد واثقی، فوق تخصص و جراح کولورکتال با تجربه خود در درمان بواسیر در مردان و دیگر مشکلات گوارشی، آماده است تا با استفاده از روش‌های کم‌تهاجم و پیشرفته به شما در بهبود سلامتتان کمک کند.
