ندول تیروئید، که به عنوان توده هایی در غده تیروئید شناخته می شوند، می توانند دلایل مختلفی داشته باشند و بر اساس ویژگی های خود، درمان های متفاوتی را می طلبند. جراحی ندول تیروئید یکی از روش های مهم درمانی است که برای بیمارانی با ندول های بزرگ، ندول هایی که علائم آزار دهنده ایجاد می کنند، یا ندول هایی که پتانسیل تبدیل شدن به سرطان را دارند، توصیه می شود.
تصمیم گیری برای انجام جراحی ندول تیروئید نیازمند در نظر گرفتن عوامل مختلفی است، از جمله اندازه و نوع ندول، وضعیت کلی سلامت بیمار و خطرات احتمالی مرتبط با جراحی. همچنین، انتخاب بهترین روش جراحی برای هر بیمار، بسته به شرایط خاص او، می تواند متفاوت باشد. در این مقاله، ما به بررسی دقیق تر این عوامل، روش های جراحی موجود، مزایا و عوارض آنها، و هزینه های مرتبط با جراحی در سال 1403 خواهیم پرداخت.
علائم ندول تیروئید چیست؟
گره تیروئید اغلب علائم خاصی ندارد و با معاینات بالینی پزشک و آزمایشهای سونوگرافی و سی تی اسکن مشخص میشود. در برخی موارد نیز ممکن است بیماری تودههای برآمدگی را در گردن خود مشاهده کند. در موارد نادر نیز ممکن است شخص دچار تنگی نفس یا گرفتگی صدا شود.
جراحی ندول تیروئید در چه مواقعی انجام میشود؟
پزشکان جراحی ندول تیروئید را در شرایط زیر توصیه میکنند:
- ندولهای تیروئید سرطانی: سرطان شایعترین دلیل انجام جراحی ندول تیروئید است. وجود ندول تیروئید میتواند علامت ابتلا به سرطان تیروئید باشد. چنانچه به سرطان تیروئید مبتلا باشید، درمانی که احتمالاً به شما توصیه میشود این است که بخش اعظم غده تیروئید یا تمام غده را بردارید.
- ندولهای تیروئید غیرسرطانی اما بزرگ: اگر ندول تیروئید بیش از حد بزرگ شود به نای یا مری فشار میآورد. در نتیجه تنفس یا بلع را دشوارتر میکند. برداشتن جزئی یا کامل غده تیروئید روشی برای درمان ندولهای بزرگ تیروئید است.
- ندولهای تیروئید مشکوک: سرطانی یا غیرسرطانی بودن بعضی ندولهای تیروئید را نمیتوان پس از انجام آزمایش روی نمونه استخراجشده از طریق نمونهبرداری با سوزن تعیین کرد. اگر خطر سرطانی شدن ندولهای تیروئید وجود داشته باشد، ممکن است متقاضی جراحی ندول تیروئید محسوب شوید.
ندول تیروئید با چه اندازهای جراحی میشود؟
همانطور که پیشتر ذکر شد، ندول تیروئید در ۴۰% از زنان و ۳۰% از مردان رخ میدهد. بیشتر این ندولها خوشخیم هستند، اما حتی آنها نیز ممکن است نیاز به جراحی داشته باشند. باید در نظر داشته باشید؛ تقریباً همه آنها با گذشت زمان بزرگتر میشوند. هر ندولی که ۴cm یا بزرگتر باشد؛ باید با جراحی تیروئید برداشته شود. مانند هر تومور یا زائده دیگری در بدن (صورت، پیشانی، ساعد، گردن و غیره)، نمیتوان اجازه داد که ندولهای تیروئیدی به رشد یا بزرگشدن خود ادامه دهند. هیچ دلیلی وجود ندارد که اجازه دهیم؛ این موارد از ۴cm بزرگتر شوند. زیرا ممکن است؛ مشکلاتی مانند دشواری در بلع یا تنفس، حضور یک توده یا برآمدگی قابل مشاهده در گردن، فشار و احساس ناخوشایند (بهویژه هنگام درازکشیدن) در گلو را برای فرد ایجاد کنند.
علاوه بر این موارد، بزرگتر شدن این ندولها، احتمال دارد؛ منجر به گسترش آنها در حفره قفسه سینه شده یا بر روی نای یا مری فشار بیاورند. با افزایش اندازه ندول تیروئید، احتمال بروز علائم ذکر شده نیز بیشتر میشود. چنانچه اندازه ندول تیروئیدی به ۴cm برسد یا بهاندازهای بزرگ باشد که علائمی ایجاد کند؛ در این صورت جراحی تیروئید برای درمان ضروری است.
نحوه انجام جراحی ندول تیروئید
جراحان معمولاً عمل تیروئیدکتومی را تحت بیهوشی عمومی انجام میدهند، بنابراین در طول عمل هوشیار نخواهید بود. متخصص بیهوشی داروی بیهوشی را به شما میدهد. دارو ممکن است به صورت گازی باشد که آن را از طریق ماسک استنشاق میکنید یا ممکن است مایعی باشد که متخصص آن را در وریدتان تزریق میکند. لوله تنفسی پس از بیهوشی در نای قرار داده میشود تا به تنفستان در طول عمل کمک کند.
تیم جراحی چند دستگاه کنترل را به بدنتان متصل میکنند. تا ضربان قلب، فشار خون و میزان اکسیژن خونتان را در تمام طول عمل تحت نظر داشته باشند. برای مثال کاف فشار خون دور بازویتان بسته میشود و الکترودهای مانیتور قلب نیز به قفسه سینهتان متصل میشود.
وقتی بیهوش شدید، جراح برشی را در بخش میانی پایین گردن ایجاد میکند. جراح برش را غالباً در چین پوستی میزند تا جای زخم پس از التیام یافتن بافتها جلبتوجه نکند. سپس تمام غده تیروئید یا بخشی از آن را، با توجه به دلیل انجام جراحی بیرون میآورد.
چنانچه جراحی ندول تیروئید به دلیل ابتلا به سرطان تیروئید انجام شود، جراح غدههای لنفاوی دور تیروئید را نیز بررسی و خارج میکند. جراحان در عمل برخی بیماران از تجهیزات خاصی برای پایش تحریک تارهای صوتی حین جراحی استفاده میکنند تا از آسیب دائمی جلوگیری کنند. جراحی ندول تیروئید معمولاً یک تا دو ساعت طول میکشد. البته ممکن است عمل، بسته به گستردگی و دشواری جراحی کوتاهتر یا طولانیتر باشد.
بیمار در اتاق عمل در حالت نیمهنشسته قرار داده میشود. تکیهگاه زیر گردن و شانههایش گذاشته میشود؛ ممکن است چانه بیمار به عقب داده شود. اکثر جراحیهای ندول تیروئید تحت بیهوشی عمومی انجام میشود، بنابراین در طول عمل خواب خواهید بود و هیچ دردی را حس نخواهید کرد.
مراقبتهای پس از جراحی ندول تیروئید
بیشتر افراد پس از یک روز از جراحی آماده بازگشت به خانه هستند، اما معمولاً حدود دو هفته از کار خود مرخصی میگیرند تا به طور کامل بهبود یابند. شما باید از بلندکردن اجسام سنگین یا انجام کارهایی که میتواند به گردن شما فشار بیاورد؛ تا سه هفته پس از جراحی خودداری کنید. همچنین، برای حداقل یک هفته از خیس کردن یا مالش محل برش خودداری کرده تا محل آسیب دیده، زمان کافی برای بهبودی مناسب داشته باشد. بهطورکلی، پس از حدود یک روز، دوشگرفتن مجاز است. بعد از جراحی توده تیروئید، مراقبتهای مناسب بعد از عمل، برای بهبودی روان ضروری است. در اینجا نکات کلیدی را برای توجه به آن آوردهایم:
مراقبت از زخم جراحی گره تیروئید
اگر پزشک شما نحوه مراقبت از برش شما را شرح داده است؛ به دستورالعملهای او عمل کنید. چنانچه دستورالعملی دریافت نکردید؛ در نظر داشته باشید؛ پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول، میبایست دور برش را با آب تمیز ۲ بار در روز بشویید. از استفاده از پراکسید هیدروژن یا الکل خودداری کنید. زیرا میتواند روند بهبودی را کاهش دهد. به یاد داشته باشید؛ شما میبایست محل جراحی را تمیز و خشک نگه دارید و چنانچه علائمی از عفونت نظیر گرما یا ترشح از محل جراحی، تورم و قرمزی مشاهده کردید؛ به پزشک مراجعه کنید.
رژیم غذایی مناسب بعد از عمل ندول تیروئید
چنانچه بلعیدن برایتان دردناک است؛ ابتدا از نوشیدنیهای سرد، بستنیهای طعمدار و بستنیهای یخی استفاده کنید. سپس، غذاهای نرم؛ مانند پودینگ، ماست، میوههای کنسرو شده یا پخته شده، تخممرغ هم زده و سیبزمینی له شده را امتحان کنید. از خوردن غذاهای سخت یا زبر مانند چیپس یا سبزیجات خام پرهیز کنید. همچنین از آبمیوههای اسیدی مانند آبپرتقال یا آب گوجهفرنگی و دیگر غذاهای اسیدی که میتوانند به گلو آسیب بزنند؛ دوری کنید. توجه داشته باشید که میبایست؛ هیدراته بمانید و یک رژیم غذایی متعادل مصرف کنید.
حضور مداوم در ویزیت های پزشک
در تمامی جلسات ویزیت متخصص سر و گردن شرکت کنید. زیرا پزشک شما بعد از عمل، سطح هورمونهای تیروئید شما را بررسی می کند تا از عملکرد صحیح آنها اطمینان حاصل کند. همچنین می توانید وضعیت سلامت و زخم های خود را به دکتر نشان دهید تا توصیه های بیشتری دریافت کنید. بهبودی با حدس و گمان به دست نمی آید!
مصرف دقیق داروها
پزشک به شما خواهد گفت که چه زمانی میتوانید داروهای خود را دوباره شروع کنید. او همچنین دستورالعملهایی درباره مصرف هر داروی جدید به شما خواهد داد. اگر مصرف آسپرین یا برخی دیگر از رقیقکنندههای خون را متوقف کردهاید؛ برای شروع دوباره، منتظر تأیید پزشک باشید. داروهای مسکن را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید. اگر پزشک برای شما داروی تجویزی برای درد داده است؛ آن را طبق تجویز مصرف کنید. اگر داروی تجویزی برای درد ندارید، از پزشک خود بپرسید که آیا میتوانید داروی بدون نسخه مصرف کنید یا نه.
پزشک شما ممکن است کلسیم تجویز کند تا از مشکلات ناشی از کمبود کلسیم بعد از جراحی جلوگیری کند. کمبود کلسیم میتواند علائمی مانند گزگز دور دهان یا گز گز در دستها و پاها ایجاد کند. آنتی بیوتیک های خود را طبق دستور پزشک و کادر درمان مصرف کنید و چون احساس بهبودی می کنید؛ مصرف آن ها را قطع نکنید.