سرطان تیروئید، یکی از بیماریهای سر و گردن است و روشهای مختلفی برای مقابله با آن وجود دارد که برخی از درمانها استاندارد بوده، یعنی درمانی که در حال حاضر استفاده میشود و برخی، در آزمایشهای بالینی، در حال آزمایش هستند. انتخاب نوع درمان، بر اساس عوامل مختلفی، مانند نوع سرطان، مرحله بیماری و وضعیت کلی سلامت بیمار صورت میگیرد. رایجترین روشهای درمانی که برای انواع سرطان تیروئید به کار میروند، شامل موارد زیر است.
جراحی
جراحی، رایجترین و اصلیترین روش درمان سرطان تیروئید است. بسته به نوع و گسترش سرطان، جراح تصمیم به برداشتن کامل غده تیروئید (تیروئیدکتومی کامل) یا بخشی از آن (لوبکتومی) میگیرد. در مواردی که سرطان به غدد لنفاوی مجاور گسترش یافته باشد، همراه با تیروئید برداشته میشوند. این روش، اولین گام برای حذف مستقیم منبع سرطان بوده و در بسیاری از موارد، نتایج بسیار مثبتی به همراه دارد. جراحی، میتواند با درمانهای تکمیلی همراه شود تا سلولهای سرطانی باقیمانده از بین بروند.
ید رادیواکتیو (RAI)
برای درمان سرطانهای پاپیلاری و فولیکولار مؤثر است. این ماده، پس از مصرف به شکل قرص یا مایع، از طریق گردش خون به سلولهای تیروئید، چه سالم و چه سرطانی، جذب شده و آنها را از بین میبرد. این روش، غیرتهاجمی بوده و برای ازبینبردن سلولهای سرطانی باقیمانده پس از جراحی استفاده میشود؛ در برخی موارد، بیمار باید رژیم غذایی کم ید را قبل از درمان رعایت کند تا جذب ید رادیواکتیو افزایش یابد. این درمان، نیازمند قرنطینه کوتاهمدت برای جلوگیری از انتقال مواد رادیواکتیو به دیگران است.
هورموندرمانی
پس از جراحی یا درمان با ید رادیواکتیو، مصرف هورمونهای تیروئید، مانند لووتیروکسین برای بیمار تجویز میشود. این درمان، با دو هدف انجام میشود؛ اول، جایگزینی هورمونهای تیروئید که بدن دیگر قادر به تولید آنها نیست و دوم، کاهش سطح هورمون TSH که میتواند رشد سلولهای سرطانی را تحریک کند. مصرف هورمون تیروئید، به تنظیم متابولیسم بدن کمک کرده و از عود سرطان جلوگیری میکند.
پرتودرمانی خارجی
این روش، شامل استفاده از پرتوهای با انرژی بالا بوده که به طور دقیق به منطقهای که سرطان در آن قرار دارد، تابانده شده و پرتودرمانی خارجی، برای سرطانهای پیشرفتهتر یا در مواردی که به سایر بافتهای بدن گسترش یافته است، استفاده میشود. این روش، به تخریب سلولهای سرطانی کمک میکند. دوره درمان، شامل چندین جلسه در طول چند هفته است.
شیمیدرمانی
شیمیدرمانی برای سرطان تیروئید، بهندرت استفاده میشود و در موارد خاص، مانند سرطانهای آناپلاستیک یا سرطانهایی که به سایر نقاط بدن گسترش یافتهاند، به کار میرود. داروهای شیمیدرمانی، از طریق وریدی یا خوراکی تجویز شده و در سراسر بدن حرکت میکنند تا سلولهای سرطانی را نابود کنند. این روش، با عوارض جانبی، مانند تهوع، ریزش مو و ضعف سیستم ایمنی همراه است.
درمانهای هدفمند (Targeted Therapy)
بر روی مواد شیمیایی خاص موجود در سلولهای سرطانی تمرکز دارند. با مسدودکردن این مواد شیمیایی، درمانهای دارویی هدفمند، میتوانند باعث مرگ یا کندشدن رشد سلولهای سرطانی شده و برای شناسایی و هدف قراردادن تغییرات ژنتیکی خاص در سلولهای سرطانی نیز، استفاده میشوند. این داروها، مانند سورافنیب و لنواتینیب بوده و این روش، بیشتر برای سرطانهای مقاوم یا پیشرفته به کار میرود.
ایمنی درمانی
درمانی است که از سیستم ایمنی بدن بیمار، برای مبارزه با سرطان استفاده میکند. مواد ساخته شده توسط بدن یا ساخته شده در آزمایشگاه، برای تقویت، هدایت یا بازیابی دفاع طبیعی بدن در برابر سرطان، استفاده میشود و سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند، تا بتواند سلولهای سرطانی را شناسایی کرده و از بین ببرد. این روش نوین، در موارد پیشرفته یا زمانی که سایر درمانها جواب ندادهاند، استفاده میشود.
درمانهای ترکیبی
در بسیاری از موارد پیشرفته، ترکیبی از چند روش درمانی، مانند جراحی، ید رادیواکتیو، هورموندرمانی یا درمانهای هدفمند به کار گرفته میشود. این ترکیب، بسته به شرایط بیمار و نوع سرطان طراحی شده و شانس موفقیت درمان را افزایش میدهد. درمانهای ترکیبی، بهویژه در مواردی که سرطان به نواحی دیگر گسترش یافته یا به درمانهای استاندارد پاسخ نداده باشد، مفید است.
سخن نهایی در مورد درمان سرطان تیروئید
در درمان سرطان تیروئید، رویکردهای مختلفی وجود دارد که بسته به نوع و مرحله بیماری انتخاب میشود. یکی از روشهای اصلی درمان، جراحی برای برداشتن غده تیروئید است. این جراحی میتواند شامل برداشتن بخشی از غده یا تمام آن باشد. پس از جراحی، بیمار ممکن است نیاز به درمان با ید رادیواکتیو داشته باشد تا سلولهای سرطانی باقیمانده را از بین ببرد. همچنین، درمانهای هورمونی برای کنترل سطح هورمونهای تیروئید و جلوگیری از رشد مجدد سلولهای سرطانی ممکن است به بیمار توصیه شود.
در نهایت، درمان سرطان تیروئید بستگی به عوامل مختلفی مانند نوع سلول سرطانی، وضعیت سلامتی کلی بیمار و میزان پیشرفت بیماری دارد. در حالی که برخی از انواع سرطان تیروئید قابل درمان و کنترل هستند، انواع دیگر ممکن است نیاز به مراقبتهای طولانیمدت و پیگیریهای مستمر داشته باشند. همکاری میان متخصصین مختلف، از جمله جراحان، رادیولوژیستها و انکولوژیستها، برای ارائه بهترین درمان و مدیریت پس از درمان اهمیت زیادی دارد. با توجه به پیشرفتهای پزشکی و درمانهای نوین، شانس بهبود و درمان سرطان تیروئید برای بسیاری از بیماران بالا است.