خونریزی مقعدی هنگام دفع مدفوع، یکی از شایع ترین مشکلات گوارشی است که افراد ممکن است با آن مواجه شوند. این حالت می تواند ناشی از شرایط مختلفی مانند هموروئید ها، شقاق های مقعدی، بیماری های التهابی روده و حتی سرطان باشد. تشخیص دقیق علت خونریزی، اهمیت بالایی دارد، زیرا درمان مؤثر بستگی به شناسایی دقیق علت زمینه‌ای دارد. در این مقاله، ما به بررسی دقیق علل مختلف خونریزی مقعدی و گزینه های درمانی موجود می پردازیم تا شما عزیزان درک بهتری از این مشکل داشته باشند. همچنین می توانید برای دریافت مشاوره و نوبت ویزیت تخصصی با دکتر واثقی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، از طریق راه های ارتباطی بالای صفحه با ما در تماس باشید.
خونریزی مقعد چرا اتفاق می افتد؟
خونریزی مقعدی می تواند ناشی از دلایل مختلفی باشد که شایع ترین آن‌ها شامل هموروئید ها، شقاق های مقعدی، بیماری های التهابی روده مانند کولیت اولسروز و بیماری کرون و نادرتر از آن ها، تومورهای خوش خیم یا بدخیم هستند. هموروئید ها که ورید های متورم در ناحیه مقعد هستند، معمولا به دلیل فشار زیاد در حین دفع مدفوع ایجاد می شوند و می توانند باعث خونریزی شوند. شقاق مقعدی نیز که ترک یا پارگی در پوست اطراف مقعد است، معمولا در اثر دفع مدفوع خشک و سخت به وجود می آید و موجب درد و خونریزی می شود. در مواردی که خون ریزی ناشی از بیماری های التهابی روده است، ممکن است با علائم دیگری مانند درد شکمی، تغییر در عادات روده و کاهش وزن همراه باشد.
علائم خونریزی مقعد کدامند؟
علائم خونریزی مقعدی می توانند متفاوت باشند بسته به علت زمینه ای که باعث خونریزی شده است.
در ادامه چند علامت رایج خونریزی مقعدی آورده شده است:
- خون قرمز روشن در مدفوع؛ این شایع ترین علامت خونریزی مقعدی است که معمولا نشان دهنده خونریزی در نزدیکی مقعد می باشد.
- خون یا لخته های خون در توالت یا روی دستمال توالت؛ ممکن است پس از دفع مدفوع خون یا لخته های خونی مشاهده شود.
- خون درون مدفوع؛ گاهی اوقات خون ممکن است با مدفوع مخلوط شود، که می تواند نشان دهنده خونریزی در قسمت های بالاتر دستگاه گوارش باشد.
- درد مقعدی؛ گاهی اوقات درد یا ناراحتی در ناحیه مقعد همراه با خونریزی وجود دارد، به خصوص اگر علت خونریزی شقاق مقعدی یا هموروئید باشد.
- تغییر در عادات دفعی مانند تغییر در تکرر، بافت یا حجم مدفوع
شرح انواع خونریزی از مقعد
خونریزی از مقعد می تواند نشانه ای از بیماری های مختلف باشد و بر اساس محل و علت آن، می تواند نشانگر شرایط بسیار متفاوتی باشد.
خونریزی مقعد بدون درد
این اتفاق که گاهی افراد بدون هیچ ناراحتی قابل توجهی تجربه می کنند، می تواند به دلایل متفاوتی رخ دهد. یکی از رایج ترین علل آن هموروئیدهای داخلی است که ممکن است خونریزی کنند. همچنین، خونریزی ممکن است ناشی از پولیپ های روده ای باشد که اغلب بدون علامت هستند تا زمانی که به صورت تصادفی کشف شوند. در موارد نادرتر، خونریزی ممکن است نشانه ای از بیماری های جدی تر مانند سرطان روده بزرگ باشد. به همین دلیل، هرگونه خونریزی مقعدی، حتی اگر همراه با درد نباشد، باید جدی گرفته شود و فرد باید برای ارزیابی دقیق و تعیین علت آن به پزشک مراجعه کند. این ارزیابی ممکن است شامل آزمایش های تصویر برداری و آندوسکوپی باشد تا منبع خونریزی به دقت شناسایی شود. healthdirect
خونریزی مقعد همراه سوزش و درد
خونریزی مقعد همراه با سوزش و درد می تواند نشان دهنده چندین مشکل باشد، از جمله بواسیر، شقاق مقعدی، یا عفونت‌های دستگاه گوارش. بواسیر، که به دلیل ورم رگ های خونی در ناحیه مقعدی ایجاد می شود، می تواند باعث خونریزی هنگام دفع مدفوع شود. شقاق مقعدی، یعنی ترک یا پارگی در پوست ناحیه مقعد، نیز می تواند خونریزی و درد شدیدی ایجاد کند. علاوه بر این ها، عفونت های باکتریایی یا ویروسی در دستگاه گوارش نیز می توانند باعث خونریزی، درد و سوزش شوند.
خونریزی شدید مقعدی
خونریزی شدید از مقعد می تواند نشان دهنده یک مشکل پزشکی جدی باشد و نیاز به توجه فوری دارد. این وضعیت ممکن است ناشی از بیماری های التهابی روده مانند کولیت اولسروز یا بیماری کرون، یا نتیجه وجود پولیپ ها یا سرطان روده بزرگ باشد. خونریزی شدید ممکن است همراه با علائم دیگری مانند درد شکمی، تغییر در عادات روده، کاهش وزن غیرمنتظره، و خستگی مفرط باشد. تشخیص دقیق علت خونریزی تنها توسط پزشک و از طریق معاینات تخصصی مانند کولونوسکوپی امکان پذیر است. در صورت مشاهده خونریزی شدید، فورا به پزشک مراجعه کنید تا از بروز عوارض جدی تر جلوگیری شود.
خونریزی مقعدی قبل از مدفوع
خونریزی مقعدی که قبل از انجام عمل دفع مدفوع رخ می دهد، می تواند نشان دهنده چندین بیماری، از جمله شقاق های مقعدی، هموروئیدها، یا اختلالات دیگر در ناحیه رکتوم یا مقعد باشند. شقاق مقعدی، که ترک یا پارگی در پوست ناحیه مقعد است، ممکن است قبل از دفع مدفوع به دلیل فشار یا تحریک در آن ناحیه باعث خونریزی شود. هموروئیدها نیز می توانند با ایجاد خونریزی پیش از دفع مدفوع مشاهده شوند. در هر صورت، مشاهده خون قرمز روشن یا تیره قبل از دفع نشان دهنده نیاز به بررسی پزشکی است تا علت دقیق آن تعیین و درمان مناسب ارائه شود.
خونریزی از مقعد به دلیل بیماری روده
خونریزی از مقعد به دلیل بیماری های روده می تواند نشان دهنده بیماری های التهابی روده مانند کولیت اولسروز یا بیماری کرون باشد. این بیماری ها باعث التهاب و زخم شدن بافت های روده می شوند که می تواند به خونریزی منجر شود. این اتفاق معمولا به صورت خون قرمز روشن یا تیره در مدفوع ظاهر می شود و ممکن است همراه با درد شکمی، تغییرات در عادات روده ای و کاهش وزن باشد.
خونریزی مقعدی زمان پریودی
خونریزی از مقعدی در زمان پریود نادر است اما می تواند به دلایل مختلف رخ دهد. از جمله این دلایل هموروئید ها یا شقاق های مقعدی هستند که تحت تأثیر تغییرات هورمونی و افزایش فشار در ناحیه لگنی در طول دوره قاعدگی تشدید می شوند.
برخی از زنان ممکن است تجربه افزایش خونریزی مقعدی در این دوره را داشته باشند، که میتواند بدلیل اندومتریوز پیشرفته باشد و باید با دقت بررسی شود.
خونریزی مقعد چگونه درمان می شود؟
درمان خونریزی مقعد بسته به علت زمینه ای آن متفاوت است.
در ادامه به چند روش رایج برای درمان خونریزی های مقعدی اشاره می کنیم.
- درمان های خانگی و تغییر سبک زندگی: برای موارد خفیف، اقداماتی مانند افزایش مصرف فیبر، نوشیدن آب کافی، ورزش منظم و استفاده از حمام های آب گرم می تواند کمک کننده باشد. این تغییرات به کاهش فشار بر رگ های خونی و بهبود گردش خون کمک کرده و بخش های آسیب دیده را التیام می بخشند.
- روش های دارویی: استفاده از کرم ها و پماد های ضد التهاب و ضد درد می تواند به تسکین علائم کمک کند. ملین ها نیز برای جلوگیری از یبوست و فشار اضافی به ناحیه مقعد تجویز می شوند. در موارد عفونت، داروهای ضد قارچ یا آنتی بیوتیک ها ممکن است مورد نیاز باشند.
- روش های غیر جراحی: در موارد شقاق یا هموروئید های کوچک تر، روش هایی مانند باندینگ لاستیکی، اسکلروتراپی، یا لیزردرمانی ممکن است برای کاهش یا از بین بردن شقاق یا هموروئید ها به کار رود.
- روش های جراحی: برای موارد پیچیده تر یا وقتی که درمان های دیگر کارآمد نبوده‌اند، جراحی میتواند انتخاب شود. این شامل هموروئیدکتومی برای برداشتن هموروئیدها، فیستولوتومی برای درمان فیستول ها، یا عمل جراحی برای برداشتن پولیپ ها یا زخم های روده‌ای در موارد بیماری های التهابی روده است.
- مدیریت بیماری های التهابی روده: در صورتی که خونریزی به دلیل بیماری هایی مثل کولیت اولسروز یا بیماری کرون باشد، درمان های ایمونوسوپرسیو و بیولوژیک ممکن است لازم باشد تا التهاب را کنترل کرده و از خونریزی های بیشتر جلوگیری کنند.
سخن پایانی درباره علت و درمان خونریزی مقعد
درمان خونریزی مقعدی بستگی به علت آن دارد. برای موارد خفیف مثل هموروئید ها یا شقاق ها، تغییرات سبک زندگی توصیه می شود. مثل افزایش مصرف فیبر، نوشیدن آب فراوان، و استفاده از حمام های آب گرم. داروهای ضد التهاب و ملین ها نیز برای کاهش درد و فشار در ناحیه مقعد مفید هستند. در موارد شدید تر، روش های درمانی مانند باندینگ لاستیکی، اسکلروتراپی، یا حتی جراحی ممکن است لازم باشد. در هر صورت با داشتن علائم خونریزی مقعد، مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق و انتخاب مناسب ترین روش درمانی ضروری است.
