فیستول در آقایان | علت، علائم و روش های درمان فیستول در مردان

فیستول مقعدی، یک کانال غیرطبیعی بوده که بین رکتوم و پوست اطراف مقعد ایجاد می‌شود. این مشکل، معمولا به دلیل یک آبسه مقعدی رخ می‌دهد که پس از تخلیه، تونلی باقی می‌گذارد. عوامل دیگر، مانند بیماری‌های مزمن روده از جمله کرون یا کولیت اولسراتیو، جراحی‌های قبلی در ناحیه مقعد، پرتودرمانی و در موارد نادر بیماری‌هایی مانند سل و HIV نیز، ممکن است در بروز فیستول مقعدی نقش داشته باشند.

از علائم شایع آن، می‌توان به درد مداوم و ضربان‌دار در ناحیه مقعد، ترشح چرک یا خون از پوست اطراف، قرمزی و خارش و گاهی مشکلات در کنترل مدفوع اشاره کرد. در صورت بروز عفونت یا آبسه، ممکن است تب و تورم نیز، دیده شود. درمان، معمولا شامل جراحی بوده؛ زیرا فیستول، به طور طبیعی بهبود نمی‌یابد. روش‌های درمان، شامل فیستولوتومی، استفاده از نخ ستون جراحی، لیفت و روش‌های جدیدتر، مانند تزریق چسب زیستی یا پلاگ‌های قابل‌جذب است. در برخی موارد، درمان عفونت با آنتی‌بیوتیک نیز، نیاز می‌شود.

علائم فیستول در آقایان

این بیماری، اغلب به‌خاطر عفونت غدد مقعدی یا تشکیل آبسه ایجاد شده و می‌تواند علائمی آزاردهنده و دردناک داشته باشد. آگاهی از علائم این بیماری، اهمیت ویژه‌ای دارد؛ زیرا در صورت عدم درمان، امکان دارد باعث ایجاد عوارض جدی‌تر شود. این علائم، شامل موارد زیر است:

• ترشح چرک یا خون از اطراف مقعد؛ یکی از شایع‌ترین علائم فیستول مقعدی بوده که با بوی بد همراه است. این ترشحات، به دلیل مسیر غیرطبیعی ایجادشده میان کانال مقعد و پوست اطراف آن، رخ می‌دهد. در بسیاری از موارد، افراد لکه‌های زرد یا قهوه‌ای را روی لباس زیر یا دستمال توالت مشاهده می‌کنند. این ترشحات، می‌توانند دائمی باشند یا در فواصل زمانی مشخص، ظاهر شوند و نشان‌دهنده وجود عفونت فعال در ناحیه است.
• درد و ناراحتی در اطراف مقعد؛ به‌صورت ضربانی، سوزشی یا تیز حس می‌شود و هنگام نشستن، دفع مدفوع یا حتی در حالت استراحت، تشدید می‌شود. این درد، ناشی از التهاب و تحریک عفونت در مسیر فیستول بوده و می‌تواند بر کیفیت زندگی تأثیر منفی بگذارد. در صورت تجمع چرک در زیر پوست یا ایجاد آبسه، شدت درد بیشتر می‌شود.
• التهاب، قرمزی و تورم در اطراف مقعد؛ ناحیه اطراف مقعد، ممکن است قرمز و متورم شود که نشانه التهاب ناشی از عفونت است. این وضعیت، با احساس گرما در ناحیه همراه بوده و اگر این التهاب، به‌مرور‌زمان افزایش پیدا کند، نشان‌دهنده تشکیل آبسه بوده که می‌تواند علائم شدیدتری ایجاد کند.
• وجود سوراخ یا دهانه کوچک روی پوست اطراف مقعد؛ یکی دیگر از نشانه‌های فیستول مقعدی، وجود سوراخ یا دهانه‌ای کوچک روی پوست بده که به‌راحتی قابل‌مشاهده یا لمس است. این دهانه خارجی، محلی برای تخلیه چرک یا ترشحات از مسیر فیستول بوده و اگر دهانه بسته شود، چرک در زیر پوست تجمع کرده و باعث ایجاد تورم و درد بیشتر می‌شود.
• خارش و تحریک پوست اطراف مقعد؛ ترشحات مداوم و رطوبتی که ناشی از عفونت است، باعث تحریک و خارش پوست در ناحیه اطراف مقعد می‌شود که این تحریک، امکان دارد به التهاب بیشتر یا ترک‌خوردگی پوست منجر شده و باعث ایجاد ناراحتی‌های بیشتری بشود.
• تشکیل آبسه؛ در بسیاری از موارد، آبسه مقعدی، پیش‌زمینه ایجاد فیستول است. آبسه، با تجمع چرک در زیر پوست همراه بوده و ممکن است با درد شدید، تورم و تب همراه باشد. اگر آبسه به‌درستی درمان نشود، می‌تواند به فیستول پایدار تبدیل شود.
• وجود توده یا برآمدگی در اطراف مقعد؛ گاهی اوقات، فرد توده‌ای کوچک و دردناک در نزدیکی مقعد حس می‌کند که ناشی از تجمع چرک یا تورم در مسیر فیستول است. این برآمدگی، می‌تواند به‌عنوان نشانه‌ای از آبسه یا التهاب شدید مطرح باشد.
• بوی ناخوشایند؛ ترشحات ناشی از فیستول مقعدی، بوی نامطبوعی دارند که به دلیل عفونت و وجود مواد آلوده در مسیر فیستول ایجاد می‌شود؛ این بو، می‌تواند در طول روز شدت پیدا کرده و باعث ناراحتی بیشتر فرد شود.

فیستول مقعدی، با علائمی همچون ترشح چرک، درد، التهاب و گاهی تشکیل آبسه خود را نشان می‌دهد که می‌تواند کیفیت زندگی فرد را به طور قابل‌توجهی کاهش دهد. تشخیص به‌موقع و درمان مناسب توسط پزشک متخصص، می‌تواند از پیشرفت بیماری و ایجاد عوارض بیشتر جلوگیری کند؛ بنابراین، با مشاهده هر یک از این علائم، به پزشک مراجعه کنید.

علت ابتلا مردان به فیستول

فیستول مقعدی در مردان، به دلیل عواملی ایجاد می‌شود که به عفونت، التهاب یا آسیب در ناحیه مقعد مرتبط هستند. برخی از دلایل اصلی عبارت‌اند از:

• آبسه مقعدی؛ به‌خاطر عفونت غدد مقعدی ایجاد شده و یکی از شایع‌ترین دلایل ابتلا به فیستول مقعدی است؛ وقتی این آبسه‌ها، درمان نشده یا به طور ناقص تخلیه شوند، به ایجاد یک مسیر غیرطبیعی منجر می‌شوند.
• بیماری‌های التهابی روده؛ اختلالاتی، مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو، می‌توانند موجب التهاب مزمن در دستگاه گوارش، به‌ویژه در ناحیه مقعد شوند. این التهاب طولانی‌مدت، زمینه‌ساز تشکیل فیستول است.
• عفونت‌های مکرر یا شدید؛ عفونت‌های ناشی از باکتری، ویروس یا قارچ که ناحیه مقعد را درگیر می‌کنند، باعث آسیب به بافت‌های مقعدی شده و در نهایت فیستول ایجاد می‌کنند.
• آسیب فیزیکی به ناحیه مقعد؛ صدماتی که در نتیجه وارد‌شدن فشار، جراحت یا انجام جراحی‌های ناحیه مقعد ایجاد می‌شوند، خطر تشکیل فیستول را افزایش می‌دهند. این آسیب‌ها، به بافت مقعدی صدمه زده و باعث عفونت می‌شوند.
• بیماری‌های عفونی مقاربتی؛ برخی از بیماری‌های مقاربتی، مانند سوزاک یا کلامیدیا، موجب عفونت‌های شدید و التهاب در ناحیه مقعد شده که در موارد پیشرفته به فیستول تبدیل می‌شوند.
• مشکلات مزمن دفع مدفوع؛ یبوست شدید یا اسهال مزمن، به بافت‌های مقعدی فشار وارد کرده و باعث تحریک یا آسیب به غدد مقعدی می‌شود. این وضعیت، می‌تواند در طولانی‌مدت، عفونت و در نهایت فیستول را به دنبال داشته باشد.
• اختلالات ایمنی یا بیماری‌های مزمن؛ در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند بیماران مبتلا به دیابت، ایدز یا کسانی که داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند، احتمال ایجاد عفونت و پیشرفت آن به فیستول، بیشتر است.
• وجود سابقه جراحی یا درمان‌های تهاجمی در ناحیه مقعد؛ انجام جراحی‌هایی، مانند هموروئیدکتومی یا درمان آبسه‌های قدیمی، در برخی موارد، می‌تواند زمینه‌ساز فیستول شود؛ به‌ویژه اگر ناحیه به طور کامل بهبود نیابد.

علل ایجاد فیستول مقعدی در مردان، با عفونت، التهاب یا آسیب‌های فیزیکی به ناحیه مقعد مرتبط است. پیشگیری از یبوست یا اسهال مزمن، درمان زودهنگام بیماری‌های مقاربتی و مراجعه سریع به پزشک در صورت بروز عفونت یا آبسه، خطر ابتلا به فیستول را کاهش می‌دهد.

روش های درمانی فیستول برای آقایان

روش‌های درمانی متعددی برای فیستول وجود دارد که بسته به نوع و شدت بیماری، از درمان‌های جراحی سنتی تا روش‌های نوین کم تهاجمی، متفاوت هستند. روش‌های درمانی این بیماری، به شرح زیر است:

• جراحی فیستولوتومی؛ رایج‌ترین روش درمان بوده که مسیر فیستول باز و تمیز می‌شود تا بهبود یابد؛ این روش، برای فیستول‌های ساده مناسب بوده و موفقیت بالایی دارد.
• پلاگین زیستی؛ یک ماده طبیعی یا مصنوعی، برای بستن مسیر فیستول استفاده می‌شود؛ این روش، کم تهاجمی بوده و به حفظ عضلات اسفنکتر کمک می‌کند.
• استفاده از نخ ستون؛ نخ نرمی از مسیر فیستول عبور داده می‌شود تا به‌آرامی عفونت تخلیه شده و بهبودی تدریجی انجام گیرد؛ این روش، برای فیستول‌های پیچیده به کار می‌رود.
• جراحی فلپ پیشرفته؛ بخشی از بافت سالم، از ناحیه اطراف، برای بستن مسیر فیستول استفاده می‌شود و برای فیستول‌های پیچیده‌تر و افرادی که حفظ عملکرد عضلات مقعدی برایشان مهم بوده، مناسب است.
• لیزر‌درمانی؛ یک روش نوین و کم تهاجمی بوده که در آن، از لیزر برای بستن مسیر فیستول استفاده می‌شود که این روش، زمان بهبودی کوتاه‌تری داشته و درد کمتری ایجاد می‌کند.
• لیفت؛ مسیر فیستول در ناحیه بین عضلات اسفنکتر قطع می‌شود؛ برای فیستول‌های پیچیده و عمقی مناسب بوده و خطر آسیب به عضلات مقعدی را کاهش می‌دهد.
• تخلیه آبسه و درمان عفونت؛ در صورت وجود آبسه، پیش از هر درمانی، باید چرک تخلیه و عفونت کنترل شود؛ این کار، با جراحی کوچک یا روش‌های کم تهاجمی انجام می‌شود.
• مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها؛ در کنار روش‌های جراحی، در صورت وجود عفونت‌های باکتریایی شدید، آنتی‌بیوتیک‌ها تجویز می‌شوند تا عفونت کنترل و درمان فیستول تسهیل شود.

انتخاب روش درمان، به نوع و پیچیدگی فیستول، وضعیت سلامت بیمار و اولویت پزشک بستگی دارد. برای بهترین نتیجه، مشاوره با متخصص جراحی عمومی یا کلورکتال ضروری است.

نحوه پیشگیری از ابتلا به فیستول در مردان

پیشگیری از فیستول مقعدی، شامل اقداماتی برای حفظ سلامت ناحیه مقعد و جلوگیری از ایجاد عفونت و التهاب است. موارد زیر، می‌تواند به کاهش خطر ابتلا کمک کند:

1. رعایت بهداشت فردی؛ تمیز نگه‌داشتن ناحیه مقعد و شست‌وشوی منظم آن با آب و صابون، از تجمع باکتری‌ها و ایجاد عفونت جلوگیری می‌کند. خشک‌کردن ناحیه، پس از شست‌وشو نیز، اهمیت زیادی دارد.
2. پیشگیری و درمان سریع یبوست یا اسهال؛ یبوست یا اسهال مداوم، به بافت‌های مقعد آسیب وارد کرده و خطر عفونت را افزایش می‌دهد. مصرف فیبر کافی، نوشیدن آب زیاد و رعایت رژیم غذایی متعادل، به تنظیم حرکات روده کمک کرده و در صورت بروز یبوست یا اسهال طولانی، بهتر است به پزشک مراجعه شود.
3. درمان به‌موقع آبسه مقعدی؛ آبسه مقعدی، می‌تواند به فیستول تبدیل شود. درمان زودهنگام آبسه‌ها از طریق تخلیه یا مصرف داروهای مناسب، از پیشرفت آن‌ها جلوگیری می‌کند.
4. پرهیز از نشستن طولانی‌مدت؛ نشستن طولانی‌مدت، به‌ویژه روی سطوح سخت، به ناحیه مقعد فشار وارد کرده و زمینه‌ساز التهاب یا عفونت می‌شود.
5. تقویت سیستم ایمنی بدن؛ داشتن سبک زندگی سالم، از جمله تغذیه مناسب، ورزش منظم، خواب کافی و مدیریت استرس، سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و خطر عفونت‌های ناحیه مقعد را کاهش می‌دهد.
6. پرهیز از اعمال فشار هنگام دفع مدفوع؛ زور زدن بیش از حد در هنگام دفع مدفوع، به غدد مقعد آسیب رسانده و زمینه‌ساز عفونت می‌شود. در صورت مشکل در دفع مدفوع، می‌توان از نرم‌کننده‌های مدفوع با مشورت پزشک استفاده کرد.
7. پیگیری و درمان بیماری‌های مرتبط؛ بیماری‌هایی مانند کرون، کولیت اولسراتیو و سایر بیماری‌های التهابی روده، باید تحت کنترل قرار گیرند؛ زیرا این اختلالات، می‌توانند خطر ابتلا به فیستول را افزایش دهند.

سخن نهایی در مورد فیستول در آقایان

فیستول در آقایان یک مشکل پزشکی است که می‌تواند تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی داشته باشد. این عارضه معمولاً به دلیل عفونت یا مشکلات ساختاری در ناحیه مقعد یا اطراف آن به وجود می‌آید و ممکن است با علائمی مثل درد، تورم یا خروج ترشحات همراه باشد. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا می‌تواند از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری کند. روش‌های درمانی مانند جراحی یا درمان‌های کم‌تهاجمی بسته به شدت و نوع فیستول تعیین می‌شوند. همچنین، رعایت بهداشت فردی و مشاوره با پزشک متخصص نقش مهمی در پیشگیری و مدیریت این وضعیت دارد. اگر با علائمی مشابه مواجه هستید، بهتر است برای ارزیابی دقیق‌تر به پزشک مراجعه کنید تا از عوارض طولانی‌مدت جلوگیری شود.