درد در ناحیه مقعدی در کودکان می تواند نگرانی جدی برای والدین باشد. بیماری های مقعدی در کودکان دلایل مختلفی از جمله عفونت ها و آسیب های جزئی گرفته تا بیماری های جدی تر را می تواند به همراه داشته باشد. تشخیص به موقع و درمان مناسب می تواند به کاهش درد و جلوگیری از پیچیدگی های بیشتر کمک کند. در این مقاله ما در کلینیک ایرانیان، علل مختلف درد مقعدی در کودکان بررسی شده و رویکردهای مختلف درمانی، اعم از دارویی و غیر دارویی، مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. برای ردیافت نوبت ویزیت و مشاوره با دکتر حامد واثقی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران و یکی از بهترین دکتر های متخصص بیماری های مقعدی در ایران، از طریق شماره های درج شده در بالای صفحه، با ما در تماس باشید.
معرفی انواع بیماری های مقعدی در کودکان
بیماری های مقعدی در کودکان می توانند شامل طیف وسیعی از حالات باشند که برخی از آنها شایع و برخی دیگر کمتر رایج هستند. در ادامه به معرفی انواع بیماری های مقعدی در کودکان پرداخته می شود:
- شقاق مقعدی؛ این شرایط دردناک، شامل یک ترک یا پارگی در پوست اطراف مقعد است و می تواند باعث درد و خونریزی هنگام دفع مدفوع شود.
- هموروئید؛ اگر چه هموروئید کمتر در کودکان دیده می شود اما معمولا به دلیل اسهال مزمن یا یبوست ایجاد می شوند.
- آبسه های پری انال؛ عفونت هایی که در نزدیکی مقعد ایجاد می شوند و می توانند بسیار دردناک باشند و نیاز به درمان فوری دارند.
- فیستول های آنورکتال؛ این کانال های غیر طبیعی که بین پوست اطراف مقعد و کانال مقعدی تشکیل می شوند، می توانند باعث ترشح مایع و درد شوند.
- پروکتیت (التهاب رکتوم)؛ التهاب رکتوم که می تواند به دلیل عفونت ها، بیماری‌های التهابی روده یا آلرژی ها رخ دهد.
- سندرم پوست پوشک؛ این وضعیت، که به دلیل تماس طولانی مدت پوست با پوشک مرطوب و مدفوع ایجاد می شود، می تواند باعث التهاب و درد شود.
- بیماری های التهابی روده (IBD)؛ بیماری هایی مانند کولیت اولسروز و بیماری کرون که می توانند تأثیرات قابل توجهی بر رکتوم و انتهایی ترین قسمت های روده بگذارند.
علل پیدایش بیماری های مقعدی برای کودکان
درد در ناحیه مقعدی در کودکان می تواند دلایل مختلفی داشته باشد و از ناراحتی خفیف تا مشکلات جدی تر متغیر باشد.
در ادامه به چند دلیل اصلی که می توانند منجر به بروز بیماری های مقعدی در کودکان شوند، اشاره می کنیم:
- یبوست؛ یکی از شایع ترین دلایل بیماری های مقعدی در کودکان یبوست است. تلاش برای دفع مدفوع سفت و خشک می تواند باعث شقاق مقعدی و حتی هموروئید شود.
- اسهال مزمن؛ برعکس یبوست، اسهال مزمن نیز می تواند باعث تحریک و التهاب پوست اطراف مقعد شود، که منجر به بروز سندرم پوست پوشک و دیگر مشکلات پوستی می گردد.
- بهداشت نامناسب؛ عدم رعایت بهداشت و شستشوی کافی پس از دفع مدفوع می تواند منجر به بروز عفونت های پوستی و عفونت شود.
- آلرژی ها یا حساسیت های غذایی؛ برخی کودکان ممکن است نسبت به برخی غذاها حساسیت داشته باشند که این می تواند باعث اسهال یا سایر مشکلات گوارشی شود، که نهایتا به بیماری های مقعدی منجر می شود.
نحوه تشخیص بیماری های مقعدی کودکان
تشخیص بیماری های مقعدی در کودکان معمولا از طریق بررسی دقیق علائم و انجام معاینات تخصصی صورت می‌گیرد.
برای تشخیص دقیق و مؤثر، پزشکان از چندین روش تشخیصی استفاده می‌کنند که برخی از آنها خاص کودکان هستند:
- معاینه فیزیکی؛ این اولین گام برای تشخیص بیماری های مقعدی است. پزشک ممکن است ناحیه مقعد را برای بررسی وجود ترک ها، زخم ها، تورم، آبسه یا سایر آسیب های پوستی معاینه کند.
- معاینه رکتال دیجیتال (DRE) ؛ در این معاینه، پزشک با استفاده از دستکش و یک لوبریکانت، بررسی می کند که آیا غده های متورم، توده ها یا ناهنجاری های دیگری در ناحیه مقعد وجود دارد یا خیر.
- آنوسکوپی؛ این روش شامل استفاده از یک دستگاه کوچک و نورانی به نام آنوسکوپ برای مشاهده مستقیم داخل مقعد و بخش پایینی رکتوم است. این تست برای کودکان معمولا تحت بی حسی موضعی انجام می شود.
- سیگموئیدوسکوپی؛ این تست شبیه آنوسکوپی است اما دستگاه بلند تری به نام سیگموئیدوسکوپ برای بررسی بخش های بیشتری از روده بزرگ و رکتوم استفاده می شود. برای کودکان، این روش معمولا نیاز به بیهوشی دارد.
- اولتراسوند پری انال؛ این روش تصویر برداری با استفاده از امواج صوتی برای تشخیص فیستول ها و آبسه های اطراف مقعد استفاده می شود و بسیار مؤثر است.
- تست های آزمایشگاهی؛ نمونه برداری از مدفوع برای بررسی وجود خون، عفونت یا دیگر نشانه های بیماری استفاده می شود. در مواردی که التهاب یا عفونت مشکوک است، ممکن است تست های خون نیز انجام شود.
درمان بیماری های مقعدی کودکان
درمان بیماری های مقعدی در کودکان بسته به نوع و شدت بیماری متفاوت است. این درمان ها می‌توانند شامل رویکرد های غیر تهاجمی مانند تغییر در سبک زندگی و داروها، و در موارد شدید تر، اقدامات جراحی باشند.myhealth.alberta.ca
در این بخش به چند روش مختلف درمانی اشاره می‌کنیم:
- تغییرات در رژیم غذایی و مدیریت یبوست؛ افزایش مصرف فیبر موجود در میوه ها، سبزیجات و غلات کامل به همراه مصرف کافی آب می تواند در پیشگیری و درمان یبوست کمک کند، که یکی از شایع ترین علل بیماری های مقعدی است.
- استفاده از کرم ها و پماد های موضعی؛ پماد های حاوی هیدروکورتیزون یا دیگر ترکیبات ضد التهابی می توانند به کاهش التهاب و درد در ناحیه مقعد کمک کنند. همچنین، پماد های حاوی مواد مسکن مانند لیدوکائین می توانند برای تسکین درد مفید باشند.
- آنتی بیوتیک ها؛ در صورت وجود عفونت، پزشک ممکن است دوره‌ای از آنتی بیوتیک ها را تجویز کند تا عفونت را درمان کند.
- جراحی با لیزر؛ این روش از پرتو های لیزر برای برش یا سوزاندن بافت های آسیب‌دیده یا بیمار استفاده می کند. لیزر می تواند برای درمان هموروئید ها، فیستول ها و دیگر بیماری های مقعدی استفاده شود. مزیت اصلی لیزر درد کمتر و خونریزی ناچیز پس از عمل است، که منجر به بهبودی سریع تر می شود.
- جراحی فیستولکتومی؛ این عمل شامل برداشتن فیستول آنورکتال است. جراحی می تواند شامل برداشت کامل فیستول یا استفاده از تکنیک هایی مانند فیستولوتومی باشد که در آن فیستول به آرامی باز می شود تا التیام یابد.
- هموروئیدکتومی؛ برداشتن هموروئید ها می تواند از طریق عمل بواسیر یا با استفاده از لیزر انجام شود. در این روش، هموروئید های بزرگ یا دردناک که به درمان های دیگر پاسخ نداده اند، برداشته می شوند.
- جراحی پولیپکتومی؛ برداشتن پولیپ ها از رکتوم یا روده بزرگ می تواند از طریق جراحی مستقیم یا اندوسکوپی انجام شود. این روش معمولا برای پولیپ هایی که باعث خونریزی یا دیگر علائم می شوند، استفاده می شود.
عوارض درمان نکردن بیماری های مقعدی کودکان
عدم درمان بیماری های مقعدی در کودکان می تواند منجر به عوارض جدی سلامتی شود. برخی از عوارض احتمالی عبارتند از:
- عفونت؛ عفونت ها می توانند در محل بیماری مقعدی ایجاد شوند و به سایر قسمت های بدن سرایت کنند. در موارد شدید، عفونت می تواند منجر به سپسیس، یک بیماری تهدید کننده زندگی شود.
- ایجاد اسکار؛ برخی از بیماری های مقعدی، مانند شقاق مقعدی، می توانند در صورت عدم درمان، منجر به ایجاد اسکار شوند. اسکار می تواند باعث درد، ناراحتی و مشکل در دفع مدفوع شود.
- مشکلات روده؛ بیماری های مقعدی می تواند به روده ها آسیب برساند و منجر به مشکلاتی مانند بی اختیاری مدفوع و بیماری التهابی روده (IBD) شود.
- مشکلات سلامت روان؛ درد و ناراحتی ناشی از بیماری های مقعدی می تواند منجر به اضطراب، افسردگی و سایر مشکلات سلامت روان در کودکان شود.
- تأخیر در رشد؛ در موارد شدید، بیماری های مقعدی می تواند منجر به تأخیر در رشد و نمو کودک شود.
سخن پایانی درباره علت و درمان بیماری های مقعدی در کودکان
عدم درمان بیماری های مقعدی می تواند بر کیفیت زندگی کودک تأثیر قابل توجهی بگذارد. کودکان ممکن است در مدرسه، بازی و سایر فعالیت ها مشکل داشته باشند. آنها همچنین ممکن است از نظر اجتماعی منزوی شوند و از ترس خجالت یا درد از تعامل با دیگران خودداری کنند. مهم است که به یاد داشته باشید که هر کودکی متفاوت است و درمان بیماری های مقعدی از کودکی به کودک دیگر متفاوت خواهد بود. با این حال، در صورت وجود هر گونه علائم در کودک خود در اسرع وقت به دنبال درمان باشید تا از بروز عوارض جدی جلوگیری کنید.
