علائم بواسیر در زنان می‌تواند با درد یا خونریزی هنگام اجابت مزاج، احساس ناراحتی یا خارش در ناحیه مقعد و برجستگی‌های نرم در اطراف مقعد نمایان شود. نشانه های هموروئید در زنان معمولاً ناشی از عواملی مانند یبوست مزمن، فشار زیاد در حین اجابت مزاج یا نشستن طولانی مدت است. هموروئید در زنان به ویژه در دوران بارداری شایع‌تر میشود؛ چرا که فشار رحم بر رگ‌های خونی مقعد و تغییرات هورمونی می‌تواند باعث التهاب و گشاد شدن رگ‌ها شود. بواسیر دربارداری می‌تواند به دلیل افزایش حجم خون و فشار بر ناحیه مقعد شدت یابد و نیاز به مراقبت‌های ویژه داشته باشد. برای پیشگیری از هموروئید، زنان می‌توانند با مصرف مواد غذایی حاوی فیبر، نوشیدن آب زیاد و انجام ورزش‌های سبک از بروز این مشکل جلوگیری کنند. همچنین، کاهش فشار به ناحیه مقعد با اجتناب از زور زدن زیاد هنگام اجابت مزاج و جلوگیری از ایستادن یا نشستن طولانی مدت می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به هموروئید کمک کند.
علائم بواسیر در زنان
بواسیر، یکی از مشکلات رایج گوارشی بوده که به‌خاطر تورم یا التهاب رگ‌های خونی در ناحیه مقعد یا بخش پایینی روده ایجاد میشود. این بیماری، به دو نوع داخلی و خارجی تقسیم شده و علائم متعددی ایجاد می‌کند که شدت و نوع آن‌ها بسته به محل و شدت هموروئید متفاوت است. برخی از علائم شایع، مانند خونریزی، درد یا احساس ناراحتی در ناحیه مقعد، در بسیاری از بیماران ظاهر شده و با درمان‌های ساده قابل‌کنترل هستند؛ ولی شناخت این علائم و تفاوت آن‌ها، به تشخیص سریع‌تر و درمان مناسب‌تر کمک می‌کند. علائم شایع هموروئید بر اساس داخلی یا خارجی، به شرح زیر است.
علائم هموروئید داخلی در زنان
هموروئید داخلی در زنان، علائم متعددی دارد که به دلیل تورم و گشادشدن رگ‌های داخلی راست‌روده بروز می‌کنند که برخلاف هموروئید خارجی، در داخل راست‌روده قرار دارد و به‌راحتی قابل‌مشاهده نیست؛ اما علائم مشخصی دارد که برای تشخیص و درمان کمک‌کننده است.
یکی از شایع‌ترین علائم، خونریزی بدون درد موقع اجابت مزاج بوده؛ خون به رنگ قرمز روشن دیده میشود و روی دستمال توالت یا در کاسه توالت ظاهر میشود. این علامت، اولین نشانه‌ای است که افراد متوجه آن می‌شوند.
در موارد پیشرفته‌تر، هموروئید داخلی، امکان دارد از راست‌روده بیرون بزند که به آن پرولاپس می‌گویند و باعث ایجاد درد، ناراحتی یا تورم در ناحیه مقعد خواهد شد.
همچنین، احتمال دارد فرد احساس خارش یا تحریک در اطراف مقعد داشته باشد که ناشی از ترشحات مخاطی حاصل از هموروئید داخلی است. در برخی موارد، این ترشحات، به التهاب و ناراحتی پوست اطراف مقعد منجر می‌شوند. در‌حالی‌که هموروئید داخلی، معمولا بدون درد است؛ در صورت پرولاپس یا التهاب ناشی از فشار، بیمار، احساس درد یا فشار در ناحیه مقعد می‌کند.
یکی دیگر از علائم رایج، احساس دفع ناقص پس از اجابت مزاج بوده و می‌تواند ناشی از وجود هموروئید داخلی بزرگ یا متورم باشد که تخلیه کامل روده را مختل می‌کند؛ علاوه بر این، افراد ممکن است ترشحات مخاطی را در مدفوع یا لباس زیر خود مشاهده کنند که منجر به تحریک و خارش بیشتر در ناحیه مقعد میشود.
علائم بواسیر خارجی در زنان
بواسیر خارجی در زنان، به دلیل تورم یا التهاب رگ‌های خونی اطراف مقعد ایجاد میشود و علائم مشخصی دارد که به‌راحتی قابل‌مشاهده یا احساس است. یکی از علائم اصلی، خارش و تحریک در ناحیه مقعد بوده و ناشی از التهاب پوست اطراف مقعد و ترشحات مخاطی از هموروئید خارجی است.
درد یا ناراحتی، یکی دیگر از نشانه‌های شایع بوده که به‌ویژه هنگام نشستن، فعالیت‌های بدنی یا اجابت مزاج، بیشتر احساس میشود. این درد، به‌خاطر فشار مستقیم بر رگ‌های متورم و ملتهب ایجاد شده و در موارد شدید، زندگی روزمره فرد را مختل می‌کند.
تورم در اطراف مقعد، یکی دیگر از علائم رایج بوده که به‌صورت یک برآمدگی قابل‌مشاهده یا لمس در نزدیکی ناحیه مقعد ظاهر میشود و نشانه‌ای از تجمع خون در عروق هموروئیدی است. گاهی اوقات، خونریزی نیز مشاهده میشود؛ به‌طوری که خون قرمز روشن، روی دستمال توالت یا در مدفوع دیده شده و ناشی از آسیب به رگ‌های متورم در هنگام اجابت مزاج است.
در موارد شدید، تشکیل لخته خون (هموروئید ترومبوزه) اتفاق می‌افتد که با درد شدید، تورم و ایجاد یک برآمدگی سخت در نزدیکی مقعد همراه بوده و نیاز به درمان فوری دارد.
روش های تشخیص هموروئید در زنان
برای تشخیص هموروئید در زنان، آشنایی با روش‌های دقیق پزشکی ضروری است؛ زیرا این بیماری، کیفیت زندگی را تحت‌تأثیر قرار داده و در برخی موارد، با علائمی مشابه دیگر مشکلات گوارشی، همراه است. تشخیص صحیح، به پزشک کمک می‌کند تا نوع هموروئید (داخلی یا خارجی)، شدت آن و بهترین روش درمان را تعیین کند. از‌آنجایی‌که هموروئید، با خونریزی، درد یا سایر علائم همراه است، بررسی دقیق توسط پزشک، ضروری بوده و این فرایند، شامل ترکیبی از ارزیابی تاریخچه پزشکی، معاینات فیزیکی و استفاده از ابزارهای تشخیصی پیشرفته است.
روش‌های تشخیصی، بسته به شدت علائم و پیچیدگی مشکل، از معاینه ساده تا استفاده از ابزارهای تصویربرداری پیشرفته، متغیر بوده و در ادامه، روش‌های رایج تشخیص هموروئید توضیح داده میشود.
بررسی تاریخچه پزشکی و علائم بیمار
اولین قدم در تشخیص، بررسی علائم و شرایط فردی بیمار است. پزشک، در این مرحله، از بیمار درباره وجود خونریزی، درد هنگام اجابت مزاج، احساس خارش یا وجود توده در ناحیه مقعد سؤال کرده و همچنین، عواملی، مانند یبوست مزمن، بارداری، چاقی یا سابقه خانوادگی بیماری‌های گوارشی، مورد‌توجه قرار می‌گیرند. این اطلاعات، به پزشک کمک می‌کنند تا علل اصلی علائم را شناسایی کرده و احتمال وجود هموروئید را ارزیابی کند؛ اگر بیمار، سابقه خونریزی طولانی‌مدت داشته باشد؛ ممکن است پزشک، به شرایطی، مانند کم‌خونی یا سایر مشکلات جدی‌تر مشکوک شود.
معاینه فیزیکی
در این مرحله، پزشک با معاینه بصری، ظاهر ناحیه مقعد را بررسی کرده تا علائم هموروئید خارجی، شقاق یا التهاب را شناسایی کند. برآمدگی‌ها یا تورم‌های مشاهده‌شده، می‌توانند نشانه وجود هموروئید خارجی یا آبسه باشند. این معاینه که به‌راحتی و در زمان کوتاهی انجام میشود، به تشخیص سریع کمک می‌کند؛ اگر ناحیه به‌شدت متورم یا دردناک باشد؛ پزشک به هموروئید ترومبوزه مشکوک خواهد شد.
معاینه رکتوم دیجیتال
برای ارزیابی دقیق‌تر، پزشک یک انگشت دستکش‌دار و روان‌کاری شده را وارد راست‌روده می‌کند. این معاینه، به شناسایی توده‌ها، حساسیت غیرطبیعی یا برآمدگی‌های داخلی که امکان دارد نشانه هموروئید داخلی باشند، کمک می‌کند؛ همچنین، این روش، می‌تواند سایر مشکلات، مانند تومورهای کوچک یا انسدادهای داخلی را مشخص کند. اگر بیمار، به علت درد یا ناراحتی شدید نتواند معاینه را تحمل کند، پزشک به روش‌های جایگزین روی می‌آورد.
آنوسکوپی
آنوسکوپی، روشی است که در آن از یک لوله کوچک و روشن به نام آنوسکوپ استفاده میشود. این دستگاه، به پزشک امکان می‌دهد داخل کانال مقعد را به‌وضوح مشاهده کند. از این روش، برای بررسی هموروئید داخلی، التهاب یا محل دقیق خونریزی استفاده میشود. آنوسکوپی، غیرتهاجمی بوده و بدون نیاز به بی‌حسی، انجام میشود. این روش، به شناسایی مشکلات داخلی کمک کرده و در مواردی که خونریزی یا پرولاپس وجود دارد، بسیار مفید است.
سیگموئیدوسکوپی یا کولونوسکوپی
اگر علائم بیمار، شامل خونریزی شدید یا مکرر باشد یا تغییرات مشهودی در عادات اجابت مزاج مشاهده شود، پزشک از روش‌های تصویربرداری پیشرفته استفاده می‌کند. سیگموئیدوسکوپی، برای بررسی بخش‌های انتهایی روده بزرگ استفاده میشود و به شناسایی علل خونریزی کمک می‌کند و کولونوسکوپی، کل طول روده بزرگ را بررسی کرده و مشکلات جدی‌تری، مانند پولیپ‌ها یا سرطان روده را شناسایی می‌کند. این روش‌ها، در شرایطی انجام می‌شوند که احتمال بیماری‌های دیگر نیز وجود داشته باشد.
با دیدن چه علائمی، مراجعه به پزشک ضروری است؟
هموروئید، به‌عنوان یک بیماری خوش‌خیم شناخته میشود که با علائمی، مانند خارش، درد یا خونریزی جزئی همراه است؛ ولی، در برخی موارد، بروز علائم شدیدتر یا غیرمعمول، می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تر باشد. این علائم، ممکن است به علت پیشرفت بیماری یا وجود اختلالات زمینه‌ای خطرناک‌تر، مانند عفونت، لخته خون یا حتی سرطان روده بزرگ ظاهر شوند. تشخیص به‌موقع این مشکلات، حیاتی بوده؛ زیرا از عوارض جدی‌تر جلوگیری کرده و درمان مناسب را تضمین می‌کند. علائم خطرناکی که نیازمند توجه فوری و مراجعه به پزشک هستند، در ادامه توضیح داده میشود.
خونریزی مکرر یا شدید از راست‌روده
خونریزی، هنگام دفع از نشانه‌های اولیه هموروئید بوده؛ اما اگر به طور مکرر و شدید رخ دهد یا خون تیره‌تر از معمول باشد، هشداری از مشکلات جدی‌تر، مانند پولیپ‌های روده یا زخم‌های داخلی بوده؛ همچنین، این وضعیت، به‌مرور‌زمان باعث کاهش ذخایر آهن در بدن شده و منجر به کم‌خونی میشود. در این حالت، بیمار، احساس ضعف، خستگی و سرگیجه دارد؛ اگر خونریزی همراه با این علائم بوده یا به طور مداوم ادامه دارد، مراجعه فوری به پزشک واجب است.
درد شدید و مداوم در ناحیه مقعد
درد در ناحیه مقعد، یکی از علائم شایع هموروئید است؛ اما درد شدید و مداوم می‌تواند نشانه‌ای از وضعیت‌های جدی‌تری باشد، مانند هموروئید ترومبوزه که ناشی از تشکیل لخته خون در یک هموروئید خارجی است. این حالت، اغلب با تورم، التهاب و درد شدید همراه بوده و درد مداوم، همچنین به علت شقاق مقعدی یا وجود آبسه‌های عفونی در این ناحیه می تواند باشد که نیاز به تخلیه یا درمان فوری دارد.
وجود توده یا برآمدگی بزرگ و دردناک
برآمدگی‌های کوچک، در هموروئید معمولی، دیده می‌شوند؛ اما اگر توده‌ای بزرگ و دردناک در نزدیکی مقعد حس شود، احتملا نشانه‌ای از هموروئید خارجی ترومبوزه یا پرولاپس هموروئید داخلی باشد و زمانی رخ می‌دهد که هموروئید داخلی از کانال مقعد بیرون بزند و در برخی موارد قابل‌بازگشت نیست که می‌تواند همراه با درد شدید، التهاب و خونریزی باشد و به جراحی نیاز دارد.
نشانه‌های عفونت یا ترشح غیرعادی
ترشحات چرکی یا بوی ناخوشایند در ناحیه مقعد، احتمالا نشانه‌ای از عفونت هموروئید یا آبسه‌های عفونی باشد. این علائم، با تب، تورم و درد شدید همراه هستند و عدم درمان به‌موقع عفونت، منجر به گسترش عفونت در نواحی اطراف شده و عوارض بیشتری به دنبال دارد.
احساس عدم تخلیه کامل یا انسداد روده
احساس اینکه روده‌ها به طور کامل تخلیه نمی‌شوند یا وجود انسداد در راست‌روده، می‌تواند نشانه‌ای از پرولاپس هموروئید داخلی یا حتی تومورهای راست‌روده باشد که با یبوست مزمن و درد هنگام دفع مدفوع، همراه است. بررسی دقیق این علائم با روش‌های تشخیصی، مانند کولونوسکوپی، به تعیین علت دقیق کمک می‌کند.
ضعف عمومی یا علائم کم‌خونی
خونریزی مکرر از هموروئید، منجر به کاهش سطح آهن در بدن و کم‌خونی شده که با علائمی، مانند ضعف، رنگ‌پریدگی، سرگیجه و خستگی شدید همراه است؛ اگر این علائم با هم بروز کنند، باید فورا به پزشک مراجعه کرده تا از عوارض جدی‌تر، جلوگیری شود.
خطرناک‌ترین علائم هموروئید در بانوان که باید آن را جدی گرفت
هموروئید، در بیشتر موارد، یک بیماری غیرجدی و قابل‌درمان بوده که با علائمی، مانند خارش، درد ملایم و خونریزی محدود شناخته میشود؛ اما، بروز علائم شدیدتر یا غیرمعمول، نشان‌دهنده وضعیت‌های پزشکی پیچیده‌تر یا مشکلات خطرناک‌تر بوده که نیازمند توجه فوری پزشکی هستند. این علائم، به‌خاطر پیشرفت بیماری یا وجود مشکلات زمینه‌ای، مانند عفونت، تشکیل لخته خون یا حتی بیماری‌های جدی‌تری، مانند سرطان روده بزرگ، رخ می‌دهند. شناسایی این علائم و اقدام سریع برای درمان، از پیشرفت بیماری و عوارض جدی جلوگیری می‌کند که در ادامه، به شرح و بررسی این علائم پرداخته شده است.
خونریزی مکرر یا شدید از راست‌روده
مشاهده خون روشن یا تیره در مدفوع یا روی دستمال توالت، ممکن است نشان‌دهنده هموروئید باشد؛ اما اگر خونریزی به‌صورت مکرر یا شدید رخ دهد، می‌تواند نشانه مشکلات جدی‌تری، مانند پولیپ روده، زخم‌ها یا حتی سرطان روده بزرگ باشد. این خونریزی، به کم‌خونی و علائمی، مانند ضعف، خستگی یا سرگیجه منجر میشود. در صورت بروز این علائم، مراجعه فوری به پزشک ضروری بوده تا از عوارض جدی جلوگیری شود و علل دقیق خونریزی، بررسی شود.
درد شدید و مداوم در ناحیه مقعد
دردی که هنگام نشستن یا اجابت مزاج، به طور قابل‌توجهی افزایش می‌یابد، نشانه‌ای از هموروئید ترومبوزه بوده که در این وضعیت، لخته خون در هموروئید خارجی ایجاد شده و جریان خون ناحیه را مسدود کرده و باعث التهاب و درد شدید میشود؛ همچنین، شقاق مقعد یا آبسه، می‌تواند درد شدیدی در این ناحیه ایجاد کند که با تب و تورم همراه است. این شرایط، اگر درمان نشوند، امکان دارد به عفونت‌های گسترده‌تر یا آسیب‌های بافتی، منجر شوند.
وجود توده‌های دردناک و متورم
ظهور یک توده دردناک و ملتهب در نزدیکی مقعد، می‌تواند نشان‌دهنده هموروئید خارجی ترومبوزه یا پرولاپس هموروئید داخلی باشد. این توده‌ها، بسیار حساس هستند و می‌توانند با خونریزی یا ترشحات همراه باشند. در‌صورتی‌که توده بزرگ و دردناک بوده یا همراه با علائم عفونت ظاهر شود، نیاز به ارزیابی فوری پزشکی دارد. درمان این موارد، شامل جراحی کوچک برای تخلیه لخته یا سایر روش‌های درمانی است.
تغییر در اجابت مزاج یا احساس انسداد روده
اگر بیمار احساس کند که روده‌ها به طور کامل تخلیه نمی‌شوند یا انسدادی در راست‌روده وجود دارد، نشان‌دهنده پرولاپس هموروئید داخلی یا حتی تومورهای روده‌ای بوده و با تغییر در الگوی اجابت مزاج، از جمله دفع سخت یا غیرطبیعی، همراه است. برای بررسی دقیق این علائم، پزشک از کولونوسکوپی یا سایر روش‌های تصویربرداری استفاده کرده تا وجود هرگونه عارضه جدی را رد کند.
ضعف عمومی و علائم کم‌خونی
خونریزی مداوم از هموروئید، باعث کاهش سطح هموگلوبین خون شده و علائم کم‌خونی را ایجاد می‌کند که شامل رنگ‌پریدگی، سرگیجه، خستگی غیرمعمول و ضعف عمومی است. کم‌خونی ناشی از خونریزی طولانی‌مدت، ممکن است به مشکلات جدی‌تر، مانند کاهش تحمل بدن در برابر فعالیت‌های روزمره منجر شود. ارزیابی فوری پزشکی و دریافت درمان مناسب، مانند مکمل‌های آهن یا اقدامات پیشگیرانه، واجب است.
بواسیر در بارداری
بواسیر در دوران بارداری، به دلیل تغییرات فیزیکی و هورمونی، از جمله فشار رحم روی رگ‌های لگن و مقعد، شایع بوده که ممکن است باعث خارش، درد، تورم یا خونریزی در ناحیه مقعد شود و در موارد شدید، هموروئید به شکل برآمدگی یا لخته خون ظاهر شود. پیشگیری و درمان، شامل مصرف غذاهای پر فیبر، نوشیدن مایعات، اجتناب از یبوست و استفاده از حمام گرم یا کمپرس سرد است. در صورت شدید بودن علائم، پزشک، داروهای ایمن تجویز می‌کند.
سخن نهایی در مورد بواسیر در زنان
بواسیر یکی از مشکلات شایع در میان زنان است که ممکن است به دلیل بارداری، زایمان، یا عوامل دیگر به وجود آید. این بیماری می‌تواند باعث درد، خونریزی و ناراحتی شدید شود، اما خوشبختانه درمان‌های مختلفی برای کاهش علائم و بهبود وضعیت وجود دارد. درمان بواسیر در زنان معمولاً شامل تغییرات در رژیم غذایی، استفاده از داروهای مسکن و گاهی عمل جراحی میشود. مشاوره با پزشک متخصص می‌تواند به زنان کمک کند تا بهترین روش درمانی را برای وضعیت خاص خود انتخاب کنند و از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری نمایند. بواسیر تنها مختص زنان نیست و آقایان نیز به این بیماری مبتلا می‌شوند. هموروئید در مردان به دلایل مختلفی از جمله یبوست یا فعالیت‌های سنگین جسمانی ممکن است ایجاد شود.
