جراحی شقاق یا همان فیشر مقعدی، یکی از روش‌های مؤثر برای درمان این مشکل دردناک است که بسیاری از افراد برای بهبود وضعیت خود به آن روی می‌آورند. اما مانند هر عمل جراحی دیگری، این جراحی هم می‌تواند با عوارضی همراه باشد که برخی از آن‌ها موقتی و برخی دیگر ممکن است طولانی‌مدت باشند. اگرچه هدف اصلی این جراحی کاهش درد و بهبود سلامت فرد است، اما آگاهی از عوارض عمل فیشر، می‌تواند به شما کمک کند تا با آمادگی بیشتری وارد این روند شوید و با مراقبت‌های مناسب از آن جلوگیری کنید. در این مقاله از وبسایت دکتر واثقی، به بررسی عوارض بعد از عمل شقاق خواهیم پرداخت و روش‌های درمانی و پیشگیرانه آن‌ها را توضیح خواهیم داد.
درد و ناراحتی
درد بعد از جراحی فیشر امری طبیعی است و معمولاً به‌دلیل آسیب بافتی ناشی از عمل، اسپاسم عضلات مقعد یا روند بهبودی زخم ایجاد میشود. این درد که جزو متداول‌ترین عوارض بعد از عمل شقاق محسوب میشود، ممکن است به‌صورت مداوم حس شود یا هنگام دفع تشدید یابد. برای کاهش آن، مصرف مسکن‌هایی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن توصیه میشود. علاوه‌بر این، حمام آب گرم (حمام سیتز) به تسکین اسپاسم عضلانی کمک می‌کند. حفظ رژیم غذایی سرشار از فیبر و مصرف کافی آب نیز، از یبوست جلوگیری کرده و فشار روی ناحیه جراحی را کاهش می‌دهد.
خونریزی مقعدی
پس از جراحی، مشاهده خون روی دستمال یا در مدفوع غیرمعمول نیست، اما در برخی موارد، خونریزی می‌تواند نشانه‌ای از بهبودی نامناسب یا تحریک زخم باشد. این عوارض عمل شقاق معمولاً در اثر فشار هنگام دفع یا حساسیت زخم جراحی ایجاد میشود. استفاده از نرم‌کننده‌های مدفوع، مصرف مواد غذایی فیبردار و اجتناب از زور زدن در حین اجابت مزاج، نقش مهمی در پیشگیری از خونریزی دارد. در صورت ادامه یافتن یا شدت گرفتن خونریزی، مراجعه به پزشک ضروری است تا از عدم وجود عفونت یا مشکلات دیگر اطمینان حاصل شود.
عفونت
محل جراحی به‌دلیل قرار داشتن در ناحیه‌ای که مستعد آلودگی است، ممکن است دچار عفونت شود. علائم این مشکل شامل تورم، قرمزی، درد شدید، تب و خروج ترشحات غیرعادی از زخم است. رعایت بهداشت، شست‌وشوی ملایم ناحیه با آب گرم پس از اجابت مزاج و خودداری از استفاده از صابون‌های معطر یا دستمال‌های مرطوب حاوی مواد شیمیایی، به کاهش احتمال عفونت و درمان فیشر کمک می‌کند. در صورت بروز نشانه‌های عفونت، مصرف آنتی‌بیوتیک طبق تجویز پزشک ضروری خواهد بود. در موارد شدید، ممکن است نیاز به تخلیه آبسه ایجاد شده باشد.
عود شقاق
گاهی اوقات، شقاق پس از جراحی دوباره عود می‌کند، که معمولاً ناشی از یبوست مزمن، اسهال مداوم یا عدم ترمیم مناسب زخم است. در چنین شرایطی، فرد دوباره با درد هنگام اجابت مزاج و وجود خون در مدفوع روبه‌رو خواهد شد. ایجاد تغییرات دائمی در رژیم غذایی، شامل افزایش مصرف فیبر، نوشیدن آب کافی و استفاده از نرم‌کننده‌های مدفوع در صورت نیاز، می‌تواند از بازگشت این مشکل جلوگیری کند. همچنین، در برخی موارد، بیماری‌های زمینه‌ای مانند کرون ممکن است عامل اصلی عود شقاق باشند که نیاز به بررسی تخصصی دارند.
مشکلات ادراری
برخی بیماران پس از جراحی شقاق، با اختلال در تخلیه ادرار مواجه می‌شوند. اینگونه عوارض بعد از عمل شقاق، معمولاً به‌دلیل تأثیر بی‌حسی نخاعی، درد پس از جراحی یا تغییر در عملکرد طبیعی مثانه ایجاد میشود. علائم شامل دشواری در دفع ادرار یا احساس عدم تخلیه کامل مثانه است. برای کمک به بهبود این وضعیت، بیمار باید بعد از عمل هرچه زودتر شروع به حرکت کند تا عملکرد طبیعی مثانه تحریک شود. همچنین، محدود کردن مصرف بیش از حد مایعات بلافاصله پس از جراحی، می‌تواند از فشار زیاد به مثانه جلوگیری کند. در موارد شدید، ممکن است نیاز به استفاده موقتی از سوند باشد.
تنگی مقعد
یکی دیگر از عوارض بسیار نادر بعد از عمل شقاق، باریک شدن کانال مقعد به‌دلیل تشکیل بافت اسکار است. این عارضه باعث دشواری در دفع مدفوع و احساس تخلیه ناقص روده میشود. برای پیشگیری از این مشکل، توصیه میشود که از همان ابتدا، مصرف فیبر و مایعات را در رژیم غذایی افزایش داده و از داروهای نرم‌کننده مدفوع استفاده شود. در موارد شدید، روش‌های درمانی مانند اتساع یا عمل جراحی مجدد ممکن است موردنیاز باشد.
بی‌اختیاری مقعدی
در برخی موارد نادر، آسیب به عضلات اسفنکتر مقعدی در حین جراحی، می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند نشت غیرارادی گاز یا مدفوع شود. انجام تمرینات تقویت کننده عضلات کف لگن، از جمله تمرینات کگل، می‌تواند در تقویت کنترل این عضلات مؤثر باشد. در شرایطی که بی‌اختیاری شدید باشد، ممکن است نیاز به روش‌های درمانی تکمیلی از جمله جراحی ترمیمی وجود داشته باشد.
چگونه عوارض بعد از جراحی شقاق را کاهش دهیم؟
درد، خونریزی، عفونت، عود مجدد شقاق و مشکلات ادراری، از جمله عوارض عمل شقاق هستند که برخی بیماران ممکن است پس از جراحی با آن‌ها مواجه شوند. خوشبختانه، با رعایت توصیه‌های پزشکی، داشتن یک رژیم غذایی مناسب، حفظ بهداشت و مراجعه منظم به پزشک، می‌توان از بروز بسیاری از این مشکلات جلوگیری کرد و روند بهبودی را تسریع بخشید.
اگر قصد انجام این جراحی را دارید یا به دنبال راهنمایی دقیق‌تری درباره مشکلات مقعدی هستید، پیشنهاد می‌کنیم حتماً با دکتر حامد واثقی، فوق تخصص و جراح کولورکتال، جراح لاپاراسکوپی و جراح گوارش مشورت کنید. دکتر واثقی با تجربه بالای خود در این زمینه، بهترین روش‌های درمانی را متناسب با شرایط شما ارائه می‌دهد تا بدون نگرانی، روند درمان را طی کنید.
